پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

تبیین و نقد نگاه فیلیپس به گرامر دعا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

فیلیپس با نگاهی ناشناخت‌گرایانه به زبان دین معتقد است در گرامر دعا نباید به دنبال اثبات موجودی متعالی به عنوان متعلق نیایش بود، بلکه باید اولویت را به تبیین معناداری دعا در نحوۀ زندگی دینی داد. فیلیپس با مقایسۀ سحر و دعا نشان می‌دهد که این دو شیوه‌هایی فراطبیعی برای تحصیل مطلوب تلقی می‌شوند، با این تفاوت که اهمیت دعا برای متدینان در تغییری است که در زندگانی ایشان ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، ساحر معتقد است اوراد وی دارای تأثیر عینی بر پدیده‌ها است، اما متدینان چنین نگاهی به ادعیه ندارند. فیلیپس نتیجه می‌گیرد که دعا امری درونی است و معنای آن صحبت کردن با خدا درباره رنج‌ها و آرزوها است. دعا برای متدینان تلاش جهت یافتن معنا و امیدی است که ایشان را از عوامل مخرب زندگی نجات می‌دهد. از همین روست که دعاکننده می‌تواند الوهیت خدا را در دعا درک کند. دیدگاه فیلیپس دچار دور است، نگاه هنجاری (دستوری) او در خصوص معنای دعا با نظریۀ بازی‌های زبانی ویتگنشتاین در تضاد قرار دارد، و ایدۀ او دربارۀ وجه تمایز دعا از جادو با مبانی پوزیتیویستی وی در تعارض است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Phillips on the Grammar of Prayer: A Critical Approach

نویسنده [English]

  • Zeinab Shakibi

Assistant Professor of Islamic Philosophy and Theology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Having a non-cognitivist approach to religious language, Phillips believes that in the grammar of prayer, the demonstration of a transcendent entity as its object is not of priority; The explanation of its meaningfulness within the religious form of life is of priority. Comprising prayer and incantation, he shows that although people consider both trans-physical ways for achieving goals, the importance of any prayer for a believer roots in the change it makes in her life. The magician maintains the efficacy of chants; A believer does not have the same view about prayer. Basing on these differences, Phillips concludes that prayer as an internal reality means talking to God about griefs and wishes. Prayer for believers is an attempt to find meaning and hope that saves them from the damaging factors in their life. That is why the praying person can understand God's divinity in prayer. In examining Phillips' theory about prayer, it will be revealed that his theory is circular and in opposition to Wittgensteinian language-game theory. Additionally, I will show that his dicta about the difference between prayer and incantation contrast with some of the positivistic elements of his philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phillips
  • Prayer
  • Grammar
  • Incantation
  • Non-Cognitivism
استینزبی، درک. 1386. علم، عقل و دین. ترجمۀ علی حقی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
تالیافرو، چارلز. 1382. فلسفه دین در قرن بیستم. ترجمۀ انشااله رحمتی. تهران: سروری.
دیویس، برایان. 1391. درآمدی بر فلسفه دین. ترجمۀ ملیحه صابری. تهران: سمت.
زندیه، عطیه. 1386. دین و باور دینی در اندیشه ویتگنشتاین. تهران: نگاه معاصر.
شکیبی، زینب. 1398. «تبیین و نقد ماهیت زبان دینی از نگاه فیلیپس». دو فصلنامه فلسفه دین 16 (۲).
شهیدی، شهاب، و منصور نصیری. 1394. «گرامر دینی از منظر فیلیپس و نقد آن». نقد و نظر 78.
شهیدی، شهاب، و منصور نصیری. 1395. «نقد مفهوم دعا از نگاه فیلیپس». اندیشه نوین دینی 46.
Phillips, Dewi Zephaniah. 1965. The Concept of Prayer. Routledge and Keygan.
Phillips, Dewi Zephaniah. 1976. Religion without Explanation. Blackwell.
Phillips, Dewi Zephaniah. 1986. R.S. Thomas: Poet of the Hidden God: Meaning and Mediation in the Poetry of R.S. Thomas. Pickwick Publications.
Phillips, Dewi Zephaniah. 2005. The Problem of Evil and the Problem of God. Fortress Press.
Stiver, Dan. 1998. The Philosophy of Religious Language. Blackwell.
Wittgenstein, Ludwig. 1958. Philosophical Investigation. Translated by G. E. M. Anscomb. Oxford.
Wittgenstein, Ludwig. 1984. Lectures and Conversations on Aesthetics, Psychology and Religious Belief. Edited by Cyril Barrett. University of California Press.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36
آبان 1399
صفحه 75-95