نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمدکاظم فرقانی ¹
• مجید تقی نجات ²
• امیر حسین سلیمانی ²

¹ استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده معارف اسلامی و الهیات و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

ارائۀ تصویر فلسفی از معاد جسمانی از ابداعات فلسفی ملاصدرا است. او این نظریه را در کتب الشواهد الربوبیه، المبدأ و المعاد، الحکمة المتعالیه، زاد المسافر، مفاتیح الغیب و العرشیه در قالب 6 الی 12 اصل تبیین کرده است. با بررسی دقیق اصول درمی‌یابیم که بعضی از آنها متضمن چند اصل دیگر هستند که به آنها اشاره نشده است. با احصاء تمامی اصول، به بیش از صد و پنجاه اصل خداشناختی، انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و وجودشناختی دست می‌یابیم. در این نوشتار اصول انسان‌شناختی ملاصدرا در قالب 53 اصل بعید و 35 اصل قریب بازخوانی و استخراج شده است. همچنین اصول قریب ملاصدرا در قالبی جدید ذیل یک دسته‌بندی چهارگانه قرار گرفته است: (الف) اصول ناظر بر ارتباط نفس و بدن در معاد: بر این‌همانی نفس و بدن اشاره دارند؛ (ب) اصول ناظر بر صور خیالیه حاضر در معاد: بر خیالی بودن معاد جسمانی و جسم خیالی اشاره دارند؛ (ج) اصول ناظر بر تمایزات نفوس انسانی حاضر در معاد: بر کیفیتِ متمایزِ معادِ نفوسِ متفاوتِ از هم اشاره دارند. (د) اصول ناظر بر حرکت جوهری و مرگ (پل عبور از عوالم): بر کیفیت عبور از عوالم و ورود بر معاد اشاره دارند.

کلیدواژه‌ها

• معادجسمانی
• اصول انسان شناختی
• کیفیت معاد
• بدن خیالی
• ملاصدرا

20.1001.1.22286578.1397.16.2.8.1

عنوان مقاله [English]

Reconsidering Mullā Ṣadrā’s Anthropological Tenets in His Theory of Bodily Resurrection

نویسندگان [English]

• Mohammad Kazem Forghani ¹
• Majid Taghinejat ²
• Amir Hosein Soleimany ²

¹ Assistant professor at Department of Islamic Philosophy and Theology, The Faculty of Islamic Studies, Theology and Guidance, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

² Phd student of Islamic philosophy and theology, faculty of theology and islamic studies, Qom University, Qom , Iran

چکیده [English]

The philosophical explanation of bodily resurrection is one of Mullā Ṣadrā’s philosophical innovations. He has illustrated this theory in al-Shawāhid al-Rububiyyah, al-Mabda‘ wa’l-Ma‘ad, al-Hikmat al-Muta'ālyah, Zad al-Musafir, Mafatih al-Ghayb and ‘Arshiyyah as 6-12 principles. By investigating these principles, we can identify a number of them which include other implicit principles. A precise enumeration will result in over 150 principles, either theological, anthropological, epistemological or ontological. In this paper, Mullā Ṣadrā’s anthropological tenets are extracted and presented as 53 immediate and 35 remote principles. Furthermore, the immediate principles are classified into four categories: (1) the soul-body relation principles, which establish the tautology of the soul and the body; (2) the principles governing the imaginative forms present in the Afterlife, which indicate that the human bodies in the Afterlife are imaginative and not material, (3) the principles concerned with the difference of the human souls present in the Afterlife, which introduce the different types of Afterlife for different souls, (4) the principles concerned with Substantial motion and death (i.e. the bridge between worlds), which demonstrate the nature of moving across worlds and entering the Afterlife

کلیدواژه‌ها [English]

• bodily resurrection
• Anthropological Principles
• The Nature of the Afterlife
• Imaginative Body
• Mullā Ṣadrā