نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• علی شهبازی ¹
• رسول رسولی پور ²
• علی اله بداشتی ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه قم، قم، ایران

² استادیار گروه فلسفه دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³ دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله‌ای از کتاب‌های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی توفنده و جدید علیه دین و دین‌داران تبدیل شد. سخنگویان، و به اصطلاح پرچمداران آن عبارت‌اند از داکینز، دنت، هریس، و هیچنز. برخی از این ملحدان پیش‌تر به عنوان یک طرح کلان دست به عمومی و همه‌فهم کردن علومی چون زیست‌شناسی، به ویژه نظریۀ فرگشت و انتخاب طبیعی، زده بودند و اینک از آن جهت حمله به باورهای دینی استفاده می‌کنند. آنها در نقد خود به جای تکیه بر استدلال یا نقد دلایل و براهین مؤمنان، رویدادهای تاریخی و نیز رفتار و کردار برخی گروه‌های تندرو دینی، به ویژه اسلامی، را معیار داوری خود دربارۀ دین و خداباوری می‌دانند. همچنین ملحدان جدید بدون آن که مبانی و تکیه‌گاه‌های خود را اثبات کنند، با تکیه بر آنها چنین وانمود می‌کنند که باورهای دینی اموری فرگشتی است و در نتیجه می‌توان با توجه به این نظریه و نیز با تکیه بر جهان‌بینی طبیعت‌گرایانه آن باورها را تبیین تجربی و طبیعی کرد. در این مقاله با توجه به دیدگاه‌های منتقدان آنها، اعم از خداباور و الهی‌دان و خداناباور، نشان داده‌ایم که اولاً طبیعت‌گرایی آن ‌گونه که این ملحدان از آن می‌گویند و بر آن تکیه می‌کنند، یک نظریۀ علمی نیست، بلکه در واقع نوعی جهان‌بینی و نگرشی مابعدالطبیعی است. ثانیاً ملحدان در همین موضع مرتکب خطای آشکاری می‌شوند و آن خلط معانی گوناگون طبیعت‌گرایی است. ثالثاً بر خلاف نظر آنها میان علم و دین تعارضی نیست، بلکه اگر تعارضی هست به قول پلنتینگا میان طبیعت‌گرایی و علم است.

کلیدواژه‌ها

• الحاد جدید
• نظریۀ فرگشت
• انتخاب طبیعی
• تعارض علم و دین

20.1001.1.22286578.1395.14.2.9.8

عنوان مقاله [English]

New Atheism: its nature, foundations, and background

نویسندگان [English]

• Ali Shahbazi ¹
• Rasoul Rasoulipour ²
• Ali Allahbedashti ³

¹ PhD Student in Comparative Philosophy, University of Qom, Qom, Iran

² Assistant Professor of Philosophy Department, Kharazmi University, Tehran, Iran

³ Associate Professor of Islamic Philosophy and Kalam Department, University of Qom, Qom, Iran

چکیده [English]

This article deals with the New Atheism as one of the most important anti-religious currents in the present day. It came to the surface of public opinion during the first decade of this century. Its spokesmen, in the first place by popularizing the natural sciences, and then by leaning on a naturalistic worldview, and finally under the pretext of terrorist attacks and the behavior of some religious fundamentalists and religious extremist currents, launched a strong attack against religion and religious beliefs. With the same approach, they are emphasizing on the conflict between science and religion, and see the theory of evolution and its most important component, natural selection, enough to explain everything. In contrast, according to the theologies of Abrahamic religions, we can insist on the compatibility of science and religion. So we can find that these religions not only insist on the importance of the reason and intellectual thinking, but also use the achievements of the reason in natural sciences and scientific theories.

کلیدواژه‌ها [English]

• New Atheism
• Theory of Evolution
• Natural Selection
• Religion and Science