نویسندگان

• کیهان سلطانیان ¹
• محمد حسین مهدوی نژاد ²
• علیرضا اژدر ²

¹ دانش‌آموختۀ دکتری فلسفۀ دین، گروه الهیات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

² دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

مباحث ناظر به انسان را می‌توان به مباحث وجودشناختی و معرفت‌شناختی تقسیم کرد. رازی در آثار خود مباحث متعددی را در معرفت‌شناسی انسان ارائه کرده است. برخی از دیدگاه‌های او در خصوص معرفت‌شناسی انسان از این قرارند: قوای انسان با وجود داشتن محدودیت‌هایی امکان کسب معرفت را دارند؛ معارف انسان در دو دستۀ نظری و عملی قرار می‌گیرد؛ عوامل غیرمعرفتی همچون تقوا و گناه در معرفت انسان اثرگذار است؛ انسان‌ها به لحاظ معرفتی در یکی از طبقات ناقصان، کاملان و کاملان مکمِّل قرار دارند؛ اولیا در طبقۀ کاملان هستند و انبیا (ع) کاملان مکمِّل‌اند که وظیفۀ ایشان هدایت ناقصان به سمت کمال است؛ لازم است ناقصان نسبت به انبیا اعتماد و تبعیت معرفتی داشته باشند؛ انسان به لحاظ معرفتی هرگز قادر به برتری یافتن نسبت به ملائک نیست. در این مقاله، که مطالب آن با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی ارائه شده است، نشان داده می‌شود که انسان‌ها دارای قوای معرفتی جهت کسب معرفت هستند، اما در مسیر کسب معرفت صحیح ضرورتاً نیازمند تبعیت از انبیا (ع) و تعالیم الهی‌اند، زیرا راهی غیر از آن جهت کسب آن معارف وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

• فخر رازی
• معرفت‌شناسی انسان
• انسان‌شناسی
• انبیا
• مراتب معرفتی

20.1001.1.22286578.1395.14.2.8.7

عنوان مقاله [English]

Fakhr al-Din Razi on Epistemology of Human Being from a Religious Viewpoint

نویسندگان [English]

• Keihan Soltanian ¹
• Mohammad Hossein Mahdavinezhad ²
• Alireza Azhdar ²

¹ PhD Graduate in Philosophy of Religion, Theology Department, Payame Noor University, Tehran, Iran

² Associate Professor of Islamic Philosophy and Kalam Department, Payame Noor University, Iran

چکیده [English]

Philosophical study of human being can be undertaken both ontologically and epistemologically. By analyzing religious texts about anthropological issues, al-Razi has reflected upon the situation of human knowledge. He has addressed multiple topics in human epistemology in his works. Some of his views on human epistemology are as follows: (1) Despite their limitations, human faculties are capable of gaining knowledge; (2) Human knowledge can be both theoretical and practical; (3) Non-epistemic factors such as virtue and sin has influence on human knowledge; (4) With respect to their level of knowledge, human beings can be categorized as incomplete, complete and perfect complement (al-kamil al-mukammil); God's saints knowledge is complete and that of the prophets is perfect complement so that their task is to guide incomplete persons towards perfection; (5) It is necessary for incomplete persons to have epistemic trust in the prophets. In this article, by using a descriptive and analytic method we shall show that, according to al-Razi, though human beings are capable of gaining knowledge, they have to trust in the prophets epistemologically to achieve the true knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fakhr al-Din Razi
• Epistemology of Human Being
• Anthropology
• Prophets
• Epistemic levels