ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی: دیداری دوباره با سی. دی. براد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفۀ دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

سی. دی. براد کوشید تا با اتخاذ رویکردی تجربی به باور دینی بپردازد، رویکردی که پیش از او جیمز و برخی فیلسوفان دیگر نیز اتخاذ کرده بودند. او برای تجارب دینی ارزش معرفت‌شناختی قائل بود و آنها را شاهدی بر باورهای دینی، به ویژه باور به وجود خدا، می‌دانست. شاید بتوان براد را در شمار نخستین متفکرانی دانست که کوشیده‌اند تا تجربۀ دینی را شاهدی بر وجود خدا به حساب آورند و برای این منظور استدلالی اقامه کنند. پس از او، فیلسوفانی چون سوئینبرن، دیویس و آلستون نیز از منظر خود به ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی پرداخته‌اند. به رغم این که مدت زیادی از انتشار مقالۀ «استدلال از طریق تجربۀ دینی» براد می‌گذرد، به نظر می‌رسد استدلال طرح‌شدۀ او در این مقاله همچنان قابل تأمل است. اگر آراء فیلسوفانی را که از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی دفاع می‌کنند و پاسخ‌های آنها به منتقدان را در نظر آوریم، آنگاه می‌توانیم استدلال براد و دفاع او از ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی را تقویت و بازسازی کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Epistemological value of Religious Experience: C. D. Broad Revisited

نویسنده [English]

  • Ghazaleh Hojjati

PhD student in Philosophy of Religion, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.

چکیده [English]

As William James, C. D. Broad attempted to approach the religious belief with an empirical view. Religious experiences, on his view, have epistemological value and they can be regarded as an evidence for the existence of God. Broad may be regarded among the first thinkers who attempt to argue for the existence of God on the basis of religious experience. His attempt followed by some philosophers such as Richard Swinburne, C. F. Davis and William Alston who discussed the religious experience from an epistemological point of view. Although Broad’s paper on “The Argument from Religious Experience” issued long time ago, it still seems that his argument in the paper is noteworthy. Considering the views from the defenders of the epistemic value of the religious experience and their responses to the critics, we can reform and strengthen the argument for the epistemological value of these experiences offered by C. D. Broad.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epistemological Value
  • Argument from Religious Experience
  • C. D. Broad
  • Richard Swinburne
  • C. F. Davis
  • William Alston
آلستون، ویلیام. 1378. «تجربۀ دینی ادراک خداوند است»، ترجمۀ مالک حسینی. در کیان 50.
آلستون، ویلیام و علی اسلامی. 1378. «ادراک خداوند» (مصاحبه با آلستون). در کیان 50.
پترسون، مایکل و دیگران. 1376. عقل و اعتقاد دینی. ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو.
پترسون، مایکل و دیگران. 1389. دربارۀ تجربۀ دینی. ترجمۀ مالک حسینی. تهران: هرمس.
جیمز، ویلیام. 1391. تنوع تجربۀ دینی. ترجمۀ حسین کیانی. تهران: حکمت.
دیویس، سی. اف. 1391. ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی. ترجمۀ علی شیروانی و حسینعلی شیدان شید. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
عباسی، بابک. 1391. تجربۀ دینی و چرخش هرمنوتیک. تهران: هرمس.
نراقی، احمد. 1378. رسالۀ دین‌شناخت؛ مدلی در تحلیل ایمان ابراهیمی. تهران: طرح نو.
Alston, William p. 1991. Perceiving God: The Epistemology of Religious Experience. London: Cornell.
Broad, C. D. 2008. "The Argument from Religious Experience." in Louis P. Pojman, and Michael Rea (eds.), Philosophy of Religion. Wadsworth.
Flew, Antony. 1966. God & philosophy. London: Hutchinson.
Mackie, J. L. 1982. The Miracle of Theism: Arguments for and Against the Existence of God. Oxford.
Pojman, Louis P. and Michael Rea (eds.). 2008. Philosophy of Religion. Wadsworth.
Swinburne, Richard. 2004. Existence of God. New York: Oxford.