نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمد توکلی پور ¹
• امیر عباس علیزمانی ²
• علیرضا پارسا ³
• ناصر محمدی ⁴

¹ مربی گروه معارف اسلامی و دانشجوی دکتری فلسفۀ دین، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

² دانشیار گروه فلسفۀ دین، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران.

⁴ دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

زبان دین خواهان کشف و تببین ماهیت زبانی است که در الفاظ و گزاره‌های دینی به کار رفته است. این کشف به ما کمک می‌کند تا مراد اصلی یا فحوای حقیقی مضامین دینی را که در قالب زبان بشری بیان شده است دریابیم. غزالی، متأثر از نگرش‌های کلامی و یافته‌های عرفانی خود و با لحاظ مراتب مختلف ادراک مردمان، دیدگاه‌های متفاوتی را در این موضوع ابراز داشته است. از این رو، گاه اجتناب از تأویل را لازم می‌داند، گاه ضرورت عدول از معنای ظاهر را خاطرنشان می‌سازد و گاه با بحث از «روح معنا» که خود طراح آن است، بدون آن که معنای ظاهر انکار شود، گوهر حقیقی معنا را فارغ از ویژگی‌های مصادیق آن منظور می‌نماید. در عین حال، جریان اندیشۀ او در این باب به منزل اشتراک لفظی نیز ورود می‌کند و پایان سیر آن در معناشناسی اوصاف‌ الهی چنین است که حقیقتش نصیب فهم هیچ کس نخواهد شد و معانی آن در صید هیچ ادراکی درنخواهد آمد.

کلیدواژه‌ها

• تشبیه بلاتکییف
• تأویل
• روح معنا
• اشتراک لفظی
• بیان‌ناپذیری

20.1001.1.22286578.1395.14.2.2.1

عنوان مقاله [English]

Al-Ghazali on Religious Language

نویسندگان [English]

• Mohammad Tavakkolipoor ¹
• Amir Abbas Alizamani ²
• Alireza Parsa ³
• Naser Mohamadi ⁴

¹ Instructor of Islamic teachings and PhD Student of Philosophy of Religion, Payame Noor University,Tehran, Iran.

² Associate Professor, Philosophy of Religion Department, Faculty of Theology and Islamic Studies, Tehran University, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Islamic Philosophy and Hikmah, Payame Noor University, Iran.

⁴ Associate Professor, Islamic Philosophy and Hikmah, Payame Noor University, Iran

چکیده [English]

"Religious language" seeks to detect and explain the nature of the language used in the religious statements. This detection helps us to understand the main aim or the real meaning of religious beliefs stated in the form of the human language. Based on his own theological attitudes and mystical findings, Al-Ghazali has expressed different views on this issue, considering the different levels of public perception. Hence, he sometimes deems it to be necessary to avoid the allegorical interpretation. However, he sometimes remarks upon the necessity of rejecting the literal meaning and sometimes, by discussing the "spirit of meaning", which he propounded himself, without denying the literal meaning, he takes into consideration the real essence of meaning, regardless of the features of its instances. However, his thought on this issue, also involves equivocation, and his journey into the semantics of divine attributes ends with his belief that its core will not be understandable to anyone, and its meanings will not be grasped by human understanding.

کلیدواژه‌ها [English]

• Assimilation without Qualification
• Allegorical Interpretation
• Spirit of Meaning
• Equivocation
• Ineffability