پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

زبان دینی از منظر استیس، با تأکید بر مبانی معرفت‌شناختی آن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران

2 دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

استیس در جایگاه یک فیلسوف انگلیسی تحلیل زبانی، دین را همسان با عرفان دانسته و گوهر آن را تجربه عرفانی می داند. وی تجربه عرفانی و به تبع آن، گزاره های دینی را در قالب زبان بشری و عقل مفهوم ساز، غیرقابل بیان و توصیف ناپذیر می داند. استیس هستی را دارای دو ساحت طولی زمانی و لازمانی می داند که هر مرتبه دارای زبان خاص خویش است. عالم زمانی را قلمروی عقل مفهوم ساز متناهی می داند اما دین را متعلق به مرتبه لازمانی دانسته که صرفا با شهود قابل ادراک می باشد. از منظر استیس، زبان دینی، نمادین است. قضایای نمادین برای گزارش واقعیت نمی باشند، بلکه کارکرد آنها، برانگیختن عواطف دینی در مخاطبان و انگیزش تجربه دینی است. در این نوشتار نخست با ایضاح مفاهیم کلیدی، مقصود استیس از دین، عقل و عرفان را بیان کرده ایم. سپس تحلیل استیس از مسأله نمادین بودن زبان دینی با تأکید بر کارکرد اصلی‌اش که انگیزش تجربه و احساسات دینی در دینداران است را تقریر نموده ایم. در پایان، مبانی معرفت‌شناختی نظریه وی، بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Stace on Religious Language: The Epistemological Foundations

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hosein Mahdavinejad 1
  • Masome Salari Rad 2

1 Assistant Professor at the Department of Islamic Philosophy and Kalam, Payame Noor University, Iran

2 PhD Student of Philosophy of Religion, Payame Noor University, Iran

چکیده [English]

As an English analytic philosopher, Stace considers religion to be identical with mysticism and mystical experience to be its core. According to him, mystical experiences and thus religious propositions are ineffable. Existence consists of temporal and eternal realms each of which has its special language. While the temporal world is the realm of finite reason, religion belongs to the eternal level that can be perceived only by intuition. Religious language is symbolic. Symbolic proposition is not a report of reality, but its function is to stimulate religious emotions in believers and to bring about religious experience. In this article, I shall begin by explaining Stace’s notions of religion, reason and mysticism. I shall, then, describe Stace’s analysis of the symbolic language of religion with reference to its function, that is, stimulation of experience and religious emotions in believers. Finally, I will explore the epistemological foundations of Stace’s theory of religious language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • W. T. Stace
  • religion
  • Mysticism
  • religious language
  • Symbolic Language
استیس، والتر ترنس (1384)، عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش، چاپ ششم.
استیس، والتر ترنس (1388)، زمان و سرمدیت، ترجمۀ احمدرضا جلیلی، تهران: دانشگاه ادیان و مذاهب.
استیس، والتر ترنس (1381)، دین و نگرش نوین، ترجمۀ احمدرضا جلیلی، تهران: حکمت.
استیور، دان (1380)، فلسفه زبان دینی، ترجمۀ دکتر حسین نوروزی، تبریز: مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی-انسانی دانشگاه تبریز.
آیر، آلفرد جونز (1365)، زبان، حقیقت و منطق، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
باربور، ایان (1379)، علم و دین، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
پترسون، مایکل، و دیگران (1376)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو، چاپ دوم.
تالیافرو، چارلز (1382)، فلسفه دین در قرن بیستم، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، تهران: سهروردی.
تیلیش، پل (1376)، الهیات فرهنگ، ترجمۀ مراد فرهادپور و فضل‌الله پاکزاد، تهران: طرح نو، چاپ دوم.
خرمشاهی، بهاءالدین (1390)، پوزیتیویسم منطقی، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
کاسیرر، ارنست (1366)، زبان و اسطوره، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نقره.
هارتناک، یوستوس (1375)، ویتگنشتاین، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، تهران: خوارزمی.
هیک، جان (1381)، فلسفه دین، ترجمۀ بهزاد سالکی، تهران: الهدی، چاپ سوم.
Alston, William (1989), Divine Nature and Human Language, Essays in Philosophical Theology, Ithaca, NY: Cornell University Press.
Alston, William (1967), “Religious language”, in: Paul Edward’s (ed.), Encyclopedia of Philosophy, Vol 7.
Aquinas, Thomas (1964), The Summa Theologica, Manchester.
Foley, Ricard (1998), “Justification, Epistemic”, in Edward Craig (ed.), Routledge Encyclopedia of philosophy, London and New York: Routledge.
Hick, John (1977), ‘’Theology and verification’’, in Baisil Mitchel (ed.), The Philosophy of Religion, Oxford: Oxford University Press.
Ing, William Ralph (1899), Christian Mysticism, Methuen& company, The University of California.
Ramsey, Ian. T. (1957), Religious Language, London: SCM Press.
Ross, James f. (1969), Introduction to the Philosophy of Religion, Macmillan, Yale University Press.
Stace, W. T. (1958), The Snobbishness of the Learned, Boston: An Atlantic Monthly Press Book.
Stace, W. T. (1948), Man against Darkness, Boston: The Atlantic Monthly.
Stace, W. T. (1932), The Theory of Knowledge And Existence, Oxford at the Clarendon Press.
Tillich, Paul (1957), Dynamics of Faith, NewYork Universiey Press.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 2
آبان 1394
صفحه 199-219