نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محسن پیرهادی ¹
• محمدرضا کریمی والا ²

¹ کارشناسی ارشدمدرسی معارف اسلامی- مبانی نظری دانشگاه قم و دانش پژوه سطح چهار مرکز فقهی ائمه اطهار

² عضوهیئت علمی دانشگاه قم

چکیده

با وجود اتفاق نظر فرق کلامی و فلسفی بر سر اتصاف خداوند به تکلم، در کیفیت این اتصاف اختلاف نظرهایی مشاهده می‏شود. ملاصدرا، با این تلقی که کلام انشاء چیزی است که بر درون متکلم دلالت کند، می‏گوید کلام الهی شامل تمام موجودات و افعال خداوند است؛ فایدۀ آفرینش آن‏ها، اعلان و اظهار غیب است. پس اطلاق کلمه و کلام بر جهان آفرینش صحیح است، و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتألهین، با بیان مراتب سه‏گانۀ کلام الهی، معتقد است: کلام اعلی عالم امر است، کلام اوسط عالم نفس، و کلام نازل یا ادنی کلام تشریعی است. از نظرگاه صدرایی، تفاوت کلام و کتاب رتبی نیست، بلکه آن‏ها دو چهرهٔ یک واقعیت‏اند. کلام مربوط به چهرۀ وجوب و مبدأ فاعلی و کتاب مربوط به چهرۀ امکان و مبدأ قابلی است.

کلیدواژه‌ها

• کلام الهی
• ملاصدرا
• عالم امر و نفس
• تشریع

عنوان مقاله [English]

Philosophical justification of divine speech in the view of Mulla Sadra

چکیده [English]

Although there is a consensus among theologians and philosophers of diverse schools about ascribing speech to God, there are some differences about the way in which it is ascribed to Him. Mulla Sadra have been mentioned that speech refers to the inside and insight of the speaker. He also believes that divine speech involves all creatures and God’s actions, profitability of creation of which is representing the hidden. So, application of “the word” to the world is accurate and based on this, God is a speaker. By distinguishing three stages in divine speech, Mulla Sadra believes that the highest word is the divine world (‘alam al-amr), the middle word is spiritual world, and God’s lower word is law (shariah). From Sadraian point of view, the difference between “word” and “book” is not their stage. Rather, they are two faces of one reality. Word is related to the necessity and the active origin and the book is related to the possibility has passive origin.

کلیدواژه‌ها [English]

• Divine Speech
• Mulla Sadra
• Divine World
• Spiritual World
• law