نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• غلامحسین خدری

هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

اخلاق فضیلت، به عنوان شاخه‏ای از اخلاق هنجاری، بر رفتار فضیلت‏مندانه با دیدگاهی غایت‏اندیشانه و کمال‏طلبانه تأکید دارد که مبتنی بر سعادت‏محوری با توجه به خیر است. در این نظام اخلاقی، فعلیت‏یافتگی قوای طبیعی و نفسانی انسان مورد توجه است که خود به لحاظ معرفتی نیل به غایت طبیعی انسان و خیر و سعادت او را در بر دارد. در فضیلت‏گرایی، بر فاعل اخلاقی تأکید می‏شود که با رویکردی فضیلت‏مندانه به سوی خیر اخلاقی حرکت می‏کند. ولیکن باید دید آیا این فضیلتمندی اخلاقی، نسبتی با فضیلتمندی به معنای دینی دارد یا خیر. از این رو، در این مقاله سعی خواهد شد نسبت بین اخلاق فضیلت و دین را با توجه به آرای اخلاقی علامه طباطبایی بررسی کنیم. علامه معتقد است دین و اخلاق در مقام ثبوت و وجودشناختی از هم مستقل‏اند و اخلاق امری ذاتی و فطری در انسان است، لیکن به لحاظ اثباتی و معرفت شناختی، نظام اخلاقیِ مبتنی بر عقل به تنهایی قادر به ادراک حقیقت و نیل به سعادت حقیقی و کمال وجودی برای انسان نیست و دین، در مقام هدایتگر، دارای قوانینی است که اخلاق ناگزیر باید از آن‏ها تبعیت کند.

کلیدواژه‌ها

• اخلاق فضیلت
• علامه طباطبایی
• کمال نهایی
• سعادت
• اخلاق
• دین

عنوان مقاله [English]

Virtue Ethics and the Relation between Religion and Morality: The viewpoint of Allameh Tabatabaie

چکیده [English]

As an approach in normative ethics, virtue ethics emphasizes the virtuous actions in a teleological context which aims at happiness and good. In such an ethical system, the actualization of human (natural and spiritual) potentialities is considered, which entails epistemologically the human happiness and good. Virtue ethics focuses on moral agent who pursues the aim of moral goodness. It is important for this viewpoint, which pays attention to the human perfection, to be compared to religious commands, which are also take the human perfection into consideration.In this article, I shall explore the relation between religion and virtue ethics, according ethical theory of Allameh Tabatabaie. Tabatabaie believes that religion and morality are ontologically independent and morality is innate for human beings. He, however, uphold that epistemologically, morality could not be recognized by pure reason. Rather, there are some laws in religion, as the guide, which should be followed by morality.

کلیدواژه‌ها [English]

• Virtue Ethics
• Allameh Tabatabaie
• Ultimate perfection
• Happiness
• ethics
• religion