پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

بررسی و نقد معرفت شناسی دینی برند بلانشارد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور ، تبریز، ایران، (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

برند بلانشارد، یکی از فیلسوفان معاصر است که شهرت او، بیش از همه مرهون آرای او در حوزة معرفت‌شناسی دینی است. وی، به طور جدّی از عقل­گرایی و بیّنه­گرایی در معرفت­شناسی دینی دفاع می­کند و در این راستا، ایمان­گرایی را مورد نقد جدّی قرار می­دهد. او عقلانی بودن را مشخصة اصلی همة اقسام باورها، شامل باورهای دینی، می­داند. با این حال، بلانشارد در نظام ایدئالیستی خود جایی برای مفهوم مبدأ عالم باز می­کند؛ مفهومی که با برداشت سنتی و رسمی ادیان از مفهوم خدا قابل جمع نیست. در این مقاله نشان داده شده که بیّنه­گرایی بلانشارد، در مواردی بسیار افراطی است و با جریان غالب در دورة معاصر چندان هم­خوانی ندارد. وی مدعیاتی را مطرح می­کند که امروزه قابل بحث است؛ از جمله معتقد است که در قرن بیستم، غلبة نگاه علمی باعث شده تا نگاه دینی (در معنای سنتی آن) میدان را به حریف واگذار کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Survey of Bernard Blanshard’s Religious Epistemology

نویسندگان [English]

  • Jalal Paykani 1
  • Sayyed Ali Alamolhoda 2

1 Assistant Professor at the Department of Islamic Philosophy and Kalam, Payame Noor University, Tabriz, Iran, (Corresponding Author)

2 Assistant Professor at the Department of Islamic Philosophy and Kalam, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Brand Blanshard is one of the contemporary famous philosophers, especially because of his Ideas on religious epistemology. He defends rationalism and evidentialism in religious epistemology and therefore criticizes fideism. He holds that rationality is the main character   of all kinds of beliefs, including religious belief. But, in his Idealism, Blansahrd finds a place for the source of being and universe, which stands in sharp contradiction with traditional concept of God. In this paper we show that some times, his evidentialism is very radical and in compatible with contemporary steams. Some of his claims are not acceptable, such as this assertion that today scientific approach is absolutely dominate and religious approach is absolutely condemn.

کلیدواژه‌ها [English]

  • evidentialism
  • Absolute Idealism
  • religious belief
  • Brand Blanshard
اسکوئیان، عباس (1389)، «مرگ، نو امیدی و ایمان در اندیشة کرکگور»، پژوهشنامة فلسفة دین (نامه حکمت)، سال هشتم، پاییز و زمستان، ش16.
پترسون، مایکل؛ و دیگران (1389)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمة احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
تالیافرّو، چارلز (1382)، فلسفة دین در قرن بیستم، ترجمة انشاءالله رحمتی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
دکارت، رنه (1376)، قواعد هدایت ذهن، ترجمة منوچهر صانعی دره­بیدی، تهران: انتشارات بین­المللی الهدی.
شهرستانی، شیما؛ جوادی، محسن (1390)، «تحلیل ایمان­گرایی جان بیشاب»، پژوهشنامة فلسفة دین (نامه حکمت)، سال نهم، پاییز و زمستان، ش18.
Blanshard, Brand (1966), “Reason and Unreason in Religion”, Midway, University of Chicago Press, Vol. 7.
Ibid (1971), “Can Men Be Reasonable?”, Anshen, Ruth Nanda, Our Emergent Civilization, Harper and Brothers.
Ibid (1975), Reason and belief, Yale University Press.
Ibid (1974), Encyclopedia Britannica, Chicago: Helen Hemingway Benton, 15th Edition, Vol. II, pp. 527-532.
Clifford, W. (2008), the Ethies of the Belief, published by A. G. Burger.
Conee, E. & Feldman, R. (2004), Evidentialism: Essays in Epistemology, Oxford University Press.
Copleston, F. (1976), “Review of Brand Blanshard, Reason and Belief”, Mind,Vol. LXXXV (340).
Palmer, Scott (2008), “A Conversation with Brand Blanshard”, http://www.personal.nspalmer.com.
Plantinga, Alvin (1983), “Reason and Belief in God”, Faith and Reason, University of Notre Dame Press.
Ryan, Scott (no Date), “The Rational Temper: Brand Blanshard and What Objectivists Can Learn from Him”, http://www.anthonyflood.com.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 2
آبان 1392
صفحه 123-144