نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• علی اصغر خندان

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران

چکیده

این مقاله، با مطالعة دقیق، طبقه‌بندی و تحلیل آثار استاد مطهری، تلاش کرده است تأثیر تفکّر توحیدی در عرصه‌های مختلف معرفت را از نظر این متفکّر مسلمان نشان دهد؛ به ویژه نظر ایشان را که الهام گرفته از آیة شریفة «انا لله و انا الیه راجعون» می‌باشد، بسط داده و به دو شاخص «از اویی» و «به سوی اویی» اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که با این دو شاخص، می‌توان مبانی مستحکمی برای گزاره‌های ارزشی تدارک دید. این مقاله، تجلّی اوامر الهی را در دو عرصة نقل و عقل دانسته و برای گزاره‌های ارزشی عقلی، دو قسم گزاره‌های ناظر به الزام اخلاقی و گزاره‌های ناظر به الزام غیر اخلاقی قائل شده است. شاخص مهم دیگر که به منزلة روح اعمال انسان است، انگیزه و قصد الهی است. به این ترتیب و با ترکیب حالات مختلف شاخص‌های مذکور، شانزده حالت گوناگون پدید می‌آید؛ اما در مقاله استدلال شده است که در تفکّر توحیدی، تنها هفت حالت آن می‌تواند یک فعل بایسته باشد.

کلیدواژه‌ها

• گزاره‌های ارزشی
• تفکّر توحیدی
• شاخص «از اویی»
• شاخص «به سوی اویی»
• نقل
• عقل
• الزام‌های اخلاقی
• مطهری

20.1001.1.22286578.1392.11.2.4.2

عنوان مقاله [English]

Mutahhari on the System of Normative Propositions in Theistic Thought

نویسنده [English]

• Aliasghar Khandan

Assistant Professor at the Department of Islamic Studies, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In this article, I shall describe the influence of theistic thought on variant dimensions of knowledge through classification and analysis of Mutahhari’s writings. In particular, I shall develop two criteria which have been inspired from 2: 156 (We are for God and we shall return toward him). These criteria are “from-him-ness” and “toward-him-ness” and they can be counted as a basis for normative propositions. I believe that divine orders have been manifested both in reason and revelation. Meanwhile, rational normative propositions can be divided into propositions of moral obligation and that of non-moral obligation. A further criterion, which is the spirit of human actions, is godly motivation. Hence, putting these criteria together, we will have sixteen cases, seven cases of which, I shall argue, would be a recommended action in theistic thought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Normative Propositions
• Theistic Thought
• “From-him-ness” Criterion
• “Toward-him-ness” Criterion
• revelation
• reason
• Moral Obligations
• Mutahhari