پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

واکاوی نظام مفهومی ارسطو در خداشناسی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه فلسفه، مجمتع آموزش عالی شهید محلاتی، قم، ایران

چکیده

خداشناسی ارسطو بر طبیعیات او استوار است. ارسطو، در امتداد فیلسوفان طبیعی قبل از سقراط، در درجة نخست درصدد تبیین چگونگی پیدایش و دگرگونی موجودات طبیعی بوده است. روش او نیز متناسب با این حوزة مطالعاتی، روشی تجربی و مبتنی بر مشاهده و حسّ است. او، بر پایة مفاهیمی چون اوسیا، مادّه، صورت، قوّه، فعل و کمال، به تبیین حرکت پرداخته و سرانجام، وجودِ یک محرِّک غیر متحرّک نخستین را اجتناب ناپذیر دانسته و عنوان خدا را نیز بر آن اطلاق کرده است. کاستی­ها و ابهاماتی که در این مفاهیم وجود دارد، اقتضای خاستگاه طبیعی این مفاهیم، و تمرکز ذهن ارسطو بر گشودن مسائل مربوط به حوزة طبیعت سبب شده است که او نتواند مفهوم روشن و قابل دفاعی از خدا ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Aristotle’s Theological System of Concepts Reconsidered

نویسنده [English]

  • Es`haq Taheri Sarteshnizi

Associate Professor at the Department of Philosophy, Qom, Iran

چکیده [English]

Aristotle’s theology is founded upon his physical studies. Aristotle, originally following the goal of pre-Socratic natural philosophers, has organized a set of philosophical concepts including ousia, matter, form, potentiality, actuality and entelechia to explain natural changes and motions. His way of study, therefore, is based on experience and observation. In this way, he has proved the existence of an unmoved mover and presented a concept of God. Yet, the failures and ambiguities of the concepts, their essential state of naturality and Aristotle`s main mental concern in solving the problem of nature have led to an ambiguous and defective view in the field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theology
  • Ousia
  • Unmoved Mover
  • Matter and Form
  • Potentiality and Actuality
  • Aristotle
بریه، امیل (1352ش)، تاریخ فلسفه در دورة یونانی، ترجمة علی­مراد داودی، تهران: دانشگاه تهران.
گمپرتس، تئودور (1375ش)، متفکّران یونانی، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی، ج3.
نوسبام، مارتا (1374ش)، ارسطو، ترجمة عزت­الله فولادوند، تهران: طرح نو.
مگی، بریان (1377ش)، فلاسفة بزرگ؛ آشنایی با فلسفة غرب، ترجمة عزت­الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
وال، ژان (1370ش)، مابعدالطبیعه، ترجمة یحیی مهدوی و همکاران، تهران: خوارزمی.
Ackrill, J. L. (2001), Essays on Plato and Aristotle, Oxford University Press.
Adorno, Theodor W. (2001), Metaphysics: Concept and Problems, Rolf Tiedemman (ed.), Trans. by Edmund Jephcott, Stanford University Press.
Aquinas, Thomas (1947), Summa Theologica, Trans. by Fathers of the English Dominican Province, Benziger Bros.
Aristotle (1991), The Complete Works: Categories, Posterior Analytics, Physics, On the Soul, Parts of Animals, Generation of Animals, On the Heavens, Metaphysics and Dialogues, The Revised Oxford Translation, Jonathan Barnes (ed.), Princeton University Press.
Charles, David (2003), Aristotle`s Physics: A Collection of Essays, Lindsay Judson (ed.), Oxford University Press.
Guthrie, W. K. C. (1981), a History of Greek Philosophy, Cambridge University Press, Vol. VI.
Jaeger, Werner (1968), Aristotle: Fundamentals of the History of His Development, Trans. by Richard Robinson, Oxford University Press.
Lloyd, G. E. R. (1999), Aristotle: The Growth and Structure of His Thought, Cambridge University Press.
Owens, Joseph (1978), the Doctrine of Being in the Aristotelian Metaphysics, Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies.
Ross, Sir David (2005), Aristotle, Taylor & Francis E-Library.
Russel, Bertrand (1961), The History of Western Philosophy, London: George Allen & Unwin Ltd Ruskin House Museum Street.
Zeller, Edward (1897), Aristotle and the Earlier Peripatetics, New York & Bombay, Vol. I.
Ibid (1908), Outlines of the History of Greek Philosophy, Trans. by Sarah Frances Alleyne & Evelyn Abbott, New York: Henry Holt and Company.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 2
آبان 1392
صفحه 5-28