نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمّد سعیدی مهر ¹
• مریم باروتی ²

¹ دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس (نویسندة مسئول)، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در آثار علامة طباطبایی، دست کم سه دیدگاه متفاوت دربارة نحوة اتّصاف ذات الهی به صفات فعل مشاهده می‌شود: عینیّت صفات فعل با ذات؛ زیادت صفات فعل بر ذات؛ و عدم اتّصاف ذات به صفات فعل، چه به نحو زیادت و چه به نحو عینیّت. حال پرسش این است که آیا او به سه دیدگاه متعارض در این باره باور داشته؛ یا این دیدگاه‌های سه‌گانه، متعارض نیستند و با یکدیگر جمع می‌شوند؟ به نظر می‌رسد این سه دیدگاه، بر مبنای اعتبارات متفاوت شکل گرفته‌اند و در طول یکدیگر قرار دارند. بنابراین با تفکیک اعتبارات می‌توان این سه دیدگاه را سازگار دانست: یعنی دیدگاه عینیّت بر پایة اعتبار حقیقة صفات فعل شکل می‌گیرد؛ دیدگاه زیادت بر اعتبار رقیقة صفات فعل و نگاه وحدت‌انگار به آن‌ها استوار است؛ و دیدگاه عدم اتّصاف نیز از نگاه کثرت‌انگار به فعل سرچشمه می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• صفات الهی
• صفات فعل
• ذات خدا
• علامة طباطبایی

20.1001.1.22286578.1392.11.1.5.1

عنوان مقاله [English]

Allamah Tabatabaee on Divine Attributes of Acts

نویسندگان [English]

• Mohammad Saeedi Mehr ¹
• Maryam Barooti ²

¹ Associate Professor at the Department of Philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

² PhD Student of Philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In Allamah Tabatabaee’s works there are found at least three apparently different views about the relation of Divine essence and His attributes of act: 1. the unity of God’s essence and His attributes of act; 2. the ontological distinction between His essence and His attributes of act and 3. the impossibility of attribution of such properties to God’s essence. In this paper we try to establish that these three views are essentially consistent. Our analysis shows that each one of the above-mentioned positions can be considered from a special aspect. The first view is based on considering the mere reality (Haqiqah) of such attributes while in the second view we are just concerned to the appearance (Raqiqah) of them. The third view, however, is a result of a pluralistic analysis of the attributes of act.

کلیدواژه‌ها [English]

• Divine Attributes
• Attributes of Act
• God’s Essence
• Allamah Tabatabaee