ماهیت وحی در اندیشه ابن سینا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه الهیات دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

مسألهی وحی از مسایل اساسی حوزه ی دینشناسی محسوب میشود و یکی از فصـول مهـم
کلام جدید و فلسفهی دین را به خود اختصاص داده و تحت عنوان «تجربهی دینی» تفسیرو
تحلیل مـیشـود. فیلسـوفان، متکلمـان و مفسـر ان مسـلمان نیـز ایـن موضـوع را از جنبـه هـای
گوناگون مورد بحث قـرار داده انـد و ایـن نوشـتار، در پـی تبیـین نظـریکـی از بـزرگ تـرین
فیلسوفان مسلمان، یعنی ابنسینا است و نظـراودر ایـن خصـوص، محـور همـه ی تفسـیرهای
فیلسوفان مسلمان ومتکلمان عقلگرا در جهان اسلام محسوب میشود.
ابنسینا پدیدهی وحی را متناسب با نظام فلسفی خود، از حیث روشی و سـاختاری مـورد
بحث و تحلیل قرار داده است . روحالقُدُس یا فرشتهی وحی در نظراوهمان عقل فعّال اسـت
که مخزن علوم و معارف ومُفیض آن هاست. گیرنـدهی وحـی نیـزبُعـد عقلانـی نبـیّ، یعنـی
مرتبهی عقل قُدسی اوست که در پرتو استعداد ذاتی وتکامل وجودی، به مقام اتّصال ویژه با
عقل فعّال نایل گشته است . برپایهی این دیدگاه، نفس نبی در مرتبه ی عقـل قدسـی بـا عقـل
فعّال مرتبط میگردد و خیال تکاملیافتهی او به شکار محصول این ارتباط مـی پـردازد و آن
را به صورت شَبَح خیال یِ دارای مقدار و ابعاد در می آورد. سپس این صوَر خیالی، بـه حـسّ
مشترک سرازیرمیشوند واز آنجا در حواسّ نبیّ، تمثّل مییابند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Revelation's Nature in Avicenna's Thought

نویسنده [English]

  • Mansour Imanpour

Assistant Professor of Theology Department, Azarbaijan Tarbiat Moalem, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Revelation is one of the problems in the study of religion and has
dedicated one of the main chapters in new theology and philosophy of
religion and analyzes under the title of "religious experience". Also Muslim
philosophers, theologians and interpreters have studied this subject from
different perspectives. This essay is going to explain the ideas of Avicenna,
of the greater Muslim philosophers, whom ideas are the pivotal of the all
rationalist Muslim philosophers in Islamic world.
Avicenna has studied methodologically and structurally revelation
phenomenon according to his philosophical system. In his view, Rooh-alQudus or Revelation's Angle is active intellect which is the source of sciences
and knowledge. Revelation's receiver is rational aspect of prophet which is
his stage of sacred intellect that in the light of inherent ability and existential
evolution has reached to the special connection to the active intellect.
According to this view, prophet's soul in the stage of sacred intellect connect
to the active intellect and his evolved imagination receives the results of this
connection and give it size and dimension as an image. Then these
imaginational forms go to the shared sense and represent in prophet's senses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • revelation
  • religious experience
  • active intellect
  • intellect
  • prophecy

-

1 .ابن سینا، حسین بن عبداالله (1375 ،(الإشارات و التنبیهات (مع شرح نصـیرالدین الطوسـی و شـرح الشـرح لقطـبالـدین
الرازی، قم: نشر البلاغه، ج2و3.
2 .ــــــــــ (1363الف)، المبدأ والمعاد، مؤسّسه ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.
3 .ــــــــــ (1363ب)، الشفاء (الإلهیات)، مقدّمه و تحقیق ابراهیم مدکور، تهران: انتشارات ناصر خسرو، ج1.
4 .ــــــــــ (1404 ،(التعلیفات، با تحقیق و مقدّمه ی عبدالرّحمان بدوی، قم: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
5 .ــــــــــ (1364 ،(النجاۀ، تهران: انتشارات مرتضوی، چاپ دوم.