پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

علیت تاریخی (دیدگاه کالینگوود و اوکشات)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی مدرسه عالی شهید مطهری و عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در این جستار کوتاه، ضمن تفکیک مسأله‌ی مفهومی علّیّت تاریخی از مسأله‌ی معرفت‌شناختی، جایگاه این دو مسأله در فلسفه‌ی تحلیلیِ تاریخ، مورد بررسی قرار گرفته و در ارتباط با مسأله‌ی تبیین تاریخی، دیدگاه دو فیلسوف برجسته‌ی تاریخ که هر دو به نحله‌ی ایده‌آلیستی تعلّق دارند، به اختصار آورده شده است. کالینگوود، با تمایز بین سه معنای علّت  در علوم تجربی، زندگی عملی و تاریخ، علّت را در تاریخ، به معنای دلیل می‌گیرد و تبیین رویدادهای تاریخی را در گرو فهم اندیشه‌ی فاعلان آن رویدادها و از طریق بازاندیشی و بازسازی ذهنی آن‌ها توسّط مورّخ می‌داند. اوکشات، با تأکید بر جنبه‌ی منحصر به فرد بودن رویدادهای تاریخی، تبیین آن‌ها را نه به وسیله‌ی تعمیم، بلکه با ذکر جزئیّات هر چه بیش‌تر به طوری که در سلسله رویدادهای مرتبط با هم، هیچ خلأ و فروافتادگی باقی نماند، می‌داند و از این رو «علّت» را مفهومی زائد و غیرضروری دانسته و از حوزه‌ی پژوهش تاریخی، طرد می‌کند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Historical Causation: Collingwood & Oakeshott's Attitudes

نویسنده [English]

  • Masoud Sadeqi Aliabadi

PhD student of Islamic Philosophy at Shahid Motahari University, Faculty member of Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran, Iran

چکیده [English]

In this short essay, the place of these two concepts has been studied in analytic philosophy of history. Then, has been mentioned the attitudes of two outstanding philosophers of history who belong to idealist school. Differentiating among three meaning of cause in empirical sciences, practical life and history, Collingwood believes that the meaning of cause in history is reason. He argues that explanation of historical events depends on understanding of its subject's thoughts through subjective rethinking and reconstructing of those events by historian. Emphasizing on unique dimension of historical events, Oakeshott, sees their explanation not by generalizing but by mentioning more details in a way that in series of dependent events, remains no vacuum. Because of that, he recognizes cause as unnecessary, vain concept and expels it from field of historical studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • analytic philosophy of history
  • historical causation
  • historical explanation
  • Collingwood
  • Oakeshott
والش، دبلیو. اچ. (1363)، مقدّمه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخ، ترجمه‌ی ضیاءالدّین علایی طباطبایی، تهران: مؤسّسه‌ی انتشارات امیرکبیر.
Audi, Robert (ed.) (1995), The Cambridge Dictionary of Philosophy, CambridgeUniversity Press.
Collingwood, R. G. (1940), An Essay on Metaphysics, Clarendon Press.
Collingwood, R. G. (1946), The Idea of History, Oxford: OxfordUniversity Press.
Dray, W. H. (1993), Philosophy of History, 2nd ed., Prentice-Hall, Inc..
Mandelbaum, Maurice (1938), The Problem of Historical Knowledge, JohnsHopkinsUniversity Press.
Martin, Rex (1977), Historical Explanation, Ithaca: CornellUniversity Press.
Oakeshott, Michael (1933), Experience and its Modes, CambridgeUniversity Press.
Renier, G. J. (1950), History: Its Purpose and Method, Boston: Beacon Press Inc..
Salmon, W. C. (1998), Causality and Explanation, New York: OxfordUniversity Press.
Stanford, Michael (1998), An Introduction to the Philosophy of History, U. S. A., Blackwell Publishing  ltd..
Walsh, W.H. (1960), Philosophy of History: An Introduction, New York: Harper Collins, 1960.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1382
صفحه 125-135