نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• محمد سعیدی مهر

استادیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

بحث از مواد ثلاث («وجوب‌» (یا ضرورت)، «امکان‌» و «امتناع‌») و گزاره‌های موجّه در منطق و فلسفۀ اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و فیلسوفان و منطقدانان مسلمان به تفصیل از احکام و اقسام آن بحث کرده‌اند. با این حال، به دلیل عدم بهره‌گیری از یک نظام معناشناختی منقح با پاره‌ای ابهامات معنایی در برخی اقسام گزاره‌های موجّه روبه‌روییم. در این مقاله پس از مروری کلی بر بحث موجهات در منطق و فلسفه اسلامی و اشاره به پاره‌ای اقسام گزاره‌های ضروری، ابهامات معنایی این گزاره‌ها تحلیل می‌شود. در مرحلۀ بعد، کوشش شده تا در یک طرح اولیه و با بهره گیری از برخی نظام‌های نوین منطق موجهات پیشنهادهایی جهت تعیین قواعد معناشناسی این گزاره‌ها ارایه شود.

کلیدواژه‌ها

• مواد ثلاث
• موجهات
• ضرورت
• ضرورت ازلی
• ضرورت ذاتی
• ضرورت بالقیاس
• ضرورت بالغیر
• معناشناسی

20.1001.1.22286578.1384.3.2.2.4

عنوان مقاله [English]

Some Remarks about Modal Propositions and Their Meaning in Islamic Philosophy

نویسنده [English]

• Mohammad Saeedi Mehr

Assistant professor in Department of Islamic Philosophy, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Triadic matters (i.e necessity, possibility and impossibility) and modal propositions hold a special place in logics and Islamic philosophy. Meanwhile, due to the lack of a refined system of semantics, we are facing some ambiguities in some forms of modal propositions.
This article analyzes these ambiguities after a general survey of modalities in logics and Islamic philosophy and a reference to some kinds of necessary propositions. In the second phase, there has been an attempt to utilize some of the modern systems of modalities, logics for giving suggestions about determining the rules of the semantics of these propositions.

کلیدواژه‌ها [English]

• triadic matters
• modalities
• necessity
• eternal necessity
• essential necessity
• necessity by analogy
• necessity by otherness
• semantics