نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فلسفه دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
چکیده
تفلسف یا فلسفهورزی با فلسفهدانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتماً فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفاً معد و زمینهساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهة ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او میروید و شکل میگیرد. و به سخن دیگر، ذهن او مسئلهدار میشود و به دنبال آن در صدد پاسخ یافتن به پرسشهای یادشده برمیآید. فرایند تکوّن پرسشهای فلسفی و تکاپوی فیلسوفان برای پاسخ به آنها، تفلسف یا فلسفهورزی نامیده میشود.
موضوعات و مسائلی که فیلسوفان دربارة آنها کاوش میکنند، گسترة وسیعی دارد؛ قلمرو تفلسف فیلسوفان در مقایسه با عالمان دیگر، از بیشترین وسعت برخوردار است و این به جهت آن است که فیلسوفان، افزون بر تلاش برای شناخت واقعیات، که از این حیث با عالمان دیگر اشتراک و همسانی دارند، علمشناسی هم میکنند و به این ترتیب، همچنانکه برای مثال، فلسفة فیزیک، فلسفة زیستشناسی و فلسفة منطق داریم، فلسفة فلسفه هم میتوان داشت.
در این مقال، گسترة فلسفهورزی در حوزة خود فلسفه را با تبیین ملاکهای تعدد در فلسفه و گزارش حوزههای فلسفی که با اعمال ملاکهای یادشده پدیدار میشود، بررسی کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در این حوزهها را توضیح دادهایم. این مقاله را میتوان مکمل مقالة «فلسفة تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شمارة اول نامة حکمت منتشر شده است، دانست.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
The Domain of Philosophizing and the Criteria of its Multiplicity
نویسنده [English]
Assistant professor of Department of Philosophy, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Philosophizing is different from knowing philosophy. One whose profession is teaching philosophy does not need to be a philosopher. Of course, having sufficient philosophical information is a necessary condition for teaching philosophy. However, having philosophical information for a philosopher, whose profession is philosophizing, is merely a preparatory element.
A philosopher is one in whose mind philosophical questions naturally arise when one perceptively faces different realms of reality such as objective, subjective, and linguistic ones. In other words, his mind would breed questions and seek to find responses to them. The process of occurrence of philosophical questions in philosophers, minds and their endeavour to find responses to them is called philosophizing.
The issues and questions that philosophers delve into have a wide realm. The domain of philosophers, philosophizing is of the greatest extent in comparision with other scholars. This originates from the fact that philosophers, in addition to their attempts to know the facts, a common initiative of every scholar, seek to know the knowledge itself. Thus we would have philosophy of philosophy as we do philosophy of physics, philosophy of biology, and philosophy of logic.
The present article deals with the domain of philosophizing within the field of philosophy, explaining the criteria of multiplicity in philosophy, and reporting philosophical realms which emerge consequent to the application of the above – mentioned criteria. Furthermore, it deals with the quality of philosophizing in these realms. This article may be considered supplementary to the article entitled "comparative philosophy: its concept and domain" published in "Name-Ye Hekmat" no. 1.
کلیدواژهها [English]