استعاره راه معرفت شناسی صدرایی و تبیین هستی شناختی سازمان

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری سیاست گذاری دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

از دیدگاه روش‌شناسی هرمنوتیکی، استعاره، با داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد، ابزاری کارآمد در فهم پدیده‌های پیچیدۀ علوم گوناگون تلقی می‌شود. در قلمرو علم مدیریت نیز برخی نظریه‌پردازان سازمان تلاش کرده‌اند تا با بهره‌گیری از استعاره‌های متعدد سازمان را فهمیده و تبیین کنند. این مقالهبا فرارفتن از مقولات مدیریتی رایج، از استعاره‌ای ریشه‌ای بحث می‌کند که از منظری هستی‌شناسانه به طرح پرسش از هستی و حقیقت سازمان می‌پردازد. در حقیقت برخلاف بسیاری از استعاره‌های دیگر سازمان، استعارۀ راه ملهم از معرفت‌شناسی صدرائی و در پرتو کلام خداوند در قرآن، استعاره‌ای جوهری در تبیین بسیاری از آموزه‌های فلسفه و عرفان اسلامی تلقی گردیده و از اعتبار بالایی در تقریرات هستی‌شناسانه پدیده‌های اجتماعی برخوردار است.
در این پژوهش ضمن تحلیل محتوای کیفی، از روش نظرسنجی از خبرگان نیز بهره‌برداری شده تا دیدگاه پژوهشگران در معرض نقد صاحب‌نظران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Way Metaphor; Sadraian Epistemology and Ontological Explanation of Organization

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Pourezzat 1
  • S. Mohammad Hossein Hashemian 2

1 Assistant Professor at the Department of Governmental Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

2 PhD Student in Policy Making, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

From an Hermeneutical methodology perspective, metaphor, having exclusive attributes, is considered an efficient instrument for understanding complex phenomena in different sciences. In the organization theory and management world also some scholars have tried to understand and explain organization by using different metaphors. This article by going beyond common organizational issues, intended to discuss about a root metaphor, which asks about the being and the truth of organization from an ontological perspective. Contrary to many of other organizational metaphors, the way metaphor stemmed from God’s saying and in the light of holy Quran is considered as a essential metaphor in the Islamic philosophy Specially Sadraian ontology and epistemology and mysticism teachings and has a high validity in the ontological explanations of these social phenomena.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metaphorical understanding
  • root metaphor
  • ontology
  • way
  • substantial movement
  • organizational truth
  • essential metaphor
قرآن کریم. چاپ دفتر نشر معارف. زمستان 1385.
اسماعیلی گیوی، محمدرضا (1386)،طراحی و تبیین استعاره سازمان به مثابه موجودیتی پلاستیکی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع).
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1381)، اسماء و صفات حق، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اکبریان، رضا (1379)، «حرکت جوهری و نتایج فلسفی آن»، خردنامه صدرا، شماره 19.
الوانی، سیدمهدی و هاشمیان، سیدمحمدحسین (1385)، «نقدی بر تلقی مورگان و هچ از تفکر استعاری»، مطالعات مدیریت، شماره49.
برگر، پیتر و لوکمان، توماس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت (رساله ای در جامعه‌شناسی شناخت)، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
پارسانیا، حمید (1380)، «چیستی و هستی جامعه از دیدگاه استاد مطهری»، علوم سیاسی، شماره 14.
پالمر، ریچارد ا. (1377)، علم هرمنوتیک، ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: انتشارات هرمس، چاپ اول.
طباطبایی، سید محمدحسین (1363)، المیزان فی تفسیر القران، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: دفتر انتشارات اسلامی، جلد چهارم.
همو (1377)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی شهید مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا، چاپ دهم.
همو (1383)، طریق عرفان (رساله الولایه)، ترجمه و شرح صادق حسن‌زاده، نشر بکاء، چاپ اول.
گنون، رنه (1361)، سیطره کمیت و علائم آخرالزمان، ترجمه دکتر علی‌محمد کاردان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
لاهیجی، شمس‌الدین محمد (1381)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، تهران: انتشارات زوار، چاپ چهارم.
مددپور، محمد (1378)، سیر فرهنگ و ادب در ادوار تاریخی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، چاپ اول.
مطهری، مرتضی (1378)، جامعه و تاریخ، انتشارات صدرا، چاپ دوازدهم.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1382)، الشواهد الربوبیۀ فی المناهج السلوکیۀ، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.
همو (1423)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، الطبعة الاولی، المجلد الثالث و التاسع.
واعظی، احمد (1383)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ دوم.
هاوکس، ترنس (1377)، استعاره، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز، چاپ اول. 
Brumer, Vincent (1993), The Model of Love: A study in Philosophical Theology, Great Britain, Cambridge.
Hatch, Mary Jo. & Onn L. Cunliffe (2006), Organization Theory: Modern, Symbolic and postmodern perspectives,Oxford: Oxford University Press.
Hatch, Mary Jo., (1997), Organization Theory, Modern, Symbolic and postmodern perspectives. Oxford: OxfordUniversity Press.
Morgan, Gareth (2006), Images of Organization, Clifornia: Sage Publication, Thirteenth Printing.
Scott, W. Richard & Gerald F. Davis (2007), Organization and Organizing: Rational, Natural, Open system perspectives, Prentice Hall: Pearson Education.