شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

• حسین شیخ رضایی
• سروش دباغ

استادیار و عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران

چکیده

بحث دربارة قوانین طبیعت و وضعیّت دو اصل استقراء و علّیت، از مباحث طرح شده در رسالة منطقى- فلسفى ویتگنشتاین (تراکتاتوس) است.در این نوشته، سعى بر آن است تا ابتدا با ارائه گزارشى عمومى از آرای ویتگنشتاین در رساله، تلقّى او از قوانین اصیل طبیعت و رابطة آنها با منطق مورد بررسى قرار گیرد. در اینجا مى‌توان میان قوانین «عمومى» و قوانین «محدود» تفاوت قائل شد و رابطة هر کدام را مستقلاً با منطق بررسى کرد. پس از این، به بررسى وضعیت دو اصل استقراء و علّیت، از منظر رساله، پرداخته و نشان داده می­شود که چرا هیچ کدام از این دو اصل، از نظر نویسندة رساله، در میان قوانین اصیل طبیعت جای ندارند.
در گام بعد، مقایسه‌اى میان آرای ویتگنشتاین و پوانکاره، به عنوان یک قراردادگرا، در باب قوانین طبیعت صورت گرفته؛ و چند تفاوت مهم میان رویکرد این دو بررسی شده است. در این بخش، اشاره شده که چرا گزارش ویتگنشتاین از قوانین طبیعت، نمی‌تواند از سوی دانشمند یا فیلسوف علمی که برای تجربه، شأنی خاص در فرآیند کار علمی قائل است، جدی تلقّی شود.

کلیدواژه‌ها

• قوانین طبیعت
• علیّت
• استقراء
• قراردادگروی
• تئوری تصویری معنا

20.1001.1.22286578.1387.6.2.5.8

عنوان مقاله [English]

Laws of Nature, Causation and Induction in Tractatus

نویسندگان [English]

• Hossein Sheykh Rezaee
• Soroush Dabbagh

Assistant Professor and Faculty Member of The Iranian Institute of Philosophy, Tehran, Iran

چکیده [English]

In his Tractatus Logico-Philosophicus, Wittgenestein has some remarks on the nature of laws of nature. His main concern is to connect genuine laws of nature with logic. To illuminate and explain this connection, we suggest a distinction between two kinds of laws (inspired by Wittgenestein himself). On the one hand, general laws of nature (e.g. law of conservation) restrict applicability of other laws of nature. According to Wittgenstein, although we do not know whether these laws are true or not a priori, we know their logical forms in advance, and this fact is enough to guarantee a connection between these laws and logic (we know logical truths in advance as well). On the other hand, first order laws of nature (e.g. Newton's laws) have limited scope of applicability. Wittgenstein treats these laws as logical patterns with the ability to classify propositions about the world. As long as we take first order laws as nets with this ability, and dismiss their factual content, the connection between them and logic is obvious again. Having made this distinction, we go to consider the situation of two principles: induction and causation. It will be showed that according to Wittgenestein, there is no connection between these two and logic, and therefore these so-called laws are not among genuine ones. The next step is to compare Wittgenestein's account of laws with Poincare's conventionalism. Despite some similarities, it will be argued that the former cannot be taken seriously by a scientist or a philosopher of science who takes experimentation important in science.

کلیدواژه‌ها [English]

• Laws of Nature
• Causation
• Induction
• Conventionalism
• Picture Theory of Meaning