پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

پی گیری اثرپذیری ساحت عقیدتی از ساحت های غیر عقیدتی با نظر به شاخص های فکری غزالی

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله، با محور قرار دادن اندیشة غزالی، به منزلة یکی از بزرگ­ترین متفکّرانی که به تأثیر و تأثّر متقابل میان ساحت­های نفسانی قائل است، مسئلة مهم تأثیر ساحت­های غیر عقیدتی بر ساحت عقیدتی را ـ که از مباحث مطرح در حوزة معرفت شناسی معاصر است ـ با توجّه به برخی از شاخص­های فکری او پی­گیری می­کند.
این شاخص­های فکری عبارت­اند از: اعتقاد غزالی به تأثیر غایات در چگونگی تعیّن یافتن ساحت عقیدتی، تأثیر احساس­ها و خواسته­ها بر چگونگی کارکرد ذهن، تأثیر وهم در باورآوری، دیدگاه غزالی در خصوص منشأ مشهورات و ریشه­های باورهای تقلیدی. این شاخص­ها، چگونگی تأثیر احساس­ها و خواسته­های انسان بر باورهای او را از دیدگاه غزالی نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Fitrah in the Argumentation for the Existence of God from Shahabadi's Perspective

نویسنده [English]

  • Zahra(Mitra) Poorsina

Assistant Professor of Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This article is going to trace the important subject of the affection of non-cognitive realms of the soul on its cognitive realm which is one of the current discussions in contemporary epistemology, with regard to some of al-Ghazali’s typical ideas. Al-Ghazali is one of the greatest thinkers who maintains the interaction between soul’s realms.
These typical ideas are as follows: his belief in the impact of goals on the quality of forming cognitive realm, the impact of feelings and wills on the quality of mind’s function, the impact of estimation on believing, his view about the origin of wellknown premises (mashhurat) and the roots of imitated beliefs. Through these ideas it has been shown that how human being’s feelings and wills affects his beliefs according to al-Ghazali.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Realm
  • Non-cognitive Realms
  • Goal
  • Mind’s Function
  • Estimation
  • Well-known Premises
  • Imitated Beliefs
  • AlGhazali
باسیل، سعید (بی­تا)، منهج البحث عن المعرفة عند الغزالی، بیروت: دار الکتب اللبنانی.
دنیا، سلیمان (1367)، الحقیقة فی نظر الغزالی، قاهره: دار احیاء الکتب العربیة.
غزالی، ابوحامد محمد (1383)، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ یازدهم، 2ج.
همو (1406)، احیاء علوم الدین، بیروت: دار الفکر؛ دار الکتب العلمیّة، 4ج.
همو (1408)، المنقذ من الضلال (و معه کیمیاء السعادة و القواعد العشرة و الادب فی الدین)، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة.
همو (1421)، معیار العلم فی فن المنطق، قدّم له و علّق علیه و شرحه الدکتور علی بوملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
همو (1416- الف)، مشکاة الأنوار، در: مجموعة رسائل الامام الغزالی، بیروت: دار الفکر.
همو (1416- ب)، القسطاس المستقیم، در: مجموعة رسائل الامام الغزالی، بیروت: دار الفکر.
همو (1964)، میزان ‌العمل، تحقیق و مقدمة دکتر سلیمان دنیا، مصر: دار المعارف.
همو (1975)،معارج القدس فی مدارج معرفة النفس، بیروت: دار الآفاق الجدیدة، چاپ دوم.
همو (بی­تا)، المستصفی فی علم الاصول، بیروت: بی­نا.
Othman, Ali Issa (1960)," The Concept of man in Islam", in the Writings of al-Ghazali, Cairo.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 2
آبان 1390
صفحه 39-64