نوع مقاله : کوتاه

نویسنده

• سعیده میرصدری

پژوهشگر پسادکتری، دانشکده الهیات کاتولیک، دانشگاه بن، بن، آلمان

چکیده

فجایع انسانی حاصل از جنگ جهانی دوم و همچنین تجربۀ کشتارهای دسته‌جمعی یهودیان که پس از دوران حاکمیت عقل روشنگری و ارزش‌های شکل‌گرفته از آن رخ داده بود، به پرسش‌های وجودی و فلسفی بسیاری انجامید که منجر به شکل‌گیری گفتمان شر در سنت فلسفی و الهیاتی غرب گردید. در این فضا، فلاسفه ملحد در معقولیت خداباوری سنتی و دیدگاه آن نسبت به مسئلۀ شرّ تردید نمودند. همچنین جریان‌های ضدتئودیسه نیز شکل گرفتند که هر گونه تلاش برای توجیه شرور را شرم‌آور و غیراخلاقی می‌خواندند. در این پس‌زمینه، متکلمان یهودی و مسیحی و فلاسفه دین‌باور به بازخوانی سنت دینی‌شان و ارائه پاسخ‌هایی با تاب‌آوری بیشتر در خصوص مسئله شرّ روی آوردند. اما در جهان اسلام متفکران مسلمان علاقه چندانی به این بازخوانی نشان ندادند. در این مقاله مختصر، با بررسی کتبی که به زبان انگلیسی در زمینه اسلام و مسئله شرّ در دوره معاصر نگاشته شده، نشان داده می‌شود که این آثار معدود نیز غالباً به واگویی همان پاسخ‌های کلاسیک و سنتی پرداخته‌اند و یا این که گفتمان شرّ را دغدغه‌ای غربی یا بیگانه قلمداد کرده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد که الهیات اسلامی همچنان نیازمند پرداختن جدی‌تر به وجه وجودی و انسانی شرّ و ارائه پاسخ‌ها‌ی عملی بدان است.

کلیدواژه‌ها

• اسلام
• مسئله شر
• جهان معاصر
• کتاب‌شناسی

موضوعات

• سایر

عنوان مقاله [English]

Islam and the Problem of Evil: A Bibliographic Survey of English-Language Scholarship

نویسنده [English]

• Saida Mirsadri

Post-doc Research Fellow, Faculty of Catholic Theology, University of Bonn, Bonn, Germany

چکیده [English]

The human catastrophes of World War II, along with the experience of the Holocaust—occurring after the dominance of Enlightenment rationality and its associated values—gave rise to profound existential and philosophical questions. These inquiries led to the emergence of a robust discourse on evil within the Western philosophical and theological traditions. In this context, atheistic philosophers questioned the rationality of traditional theism and its approach to the problem of evil. Additionally, anti-theodicy movements emerged, condemning any attempt to justify evils as shameful and morally indefensible. Against this backdrop, Jewish and Christian theologians, along with theistic philosophers, engaged in a reevaluation of their religious traditions, offering more resilient responses to the problem of evil. However, in the Islamic world, scholars have shown relatively little interest in such a reexamination. This paper provides a brief survey of contemporary works on Islam and the problem of evil, demonstrating that the few existing studies often reiterate classical and traditional responses or dismiss the discourse on evil as a Western and foreign concern. The conclusion drawn from this analysis is that Islamic theology still needs to address the existential and human dimensions of evil and to offer practical responses to this enduring challenge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islam
• problem of evil
• contemporary world
• bibliography