درک کودکان مقطع ابتدایی از خداوند در مسیر آموزش با توجه به نظریه پیاژه

نوع مقاله : کوتاه

نویسنده

دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف این مطالعه، بررسی نوع و چگونگی درک و شناخت کودکان مدارس ابتدایی و پیش‌دبستانی از خداوند است. مرور پیشینه پژوهشی نشان داد که تاکنون در این رابطه پژوهش‌های اندکی در ایران صورت گرفته است. برای رسیدن به این هدف، از پژوهش کیفی با رویکرد تلفیقی استفاده شد. جامعه هدف این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی و پیش‌دبستانی شهرستان چادگان بودند و تعداد نمونه 42 نفر از این جامعه بود که از طریق نمونه‌گیری از نوع هدفمند انتخاب شدند. روش‌های جمع‌آوری اطلاعات کیفی شامل مصاحبه با کودک، مصاحبه با معلمان باتجربه و نقاشی کودکان بوده است. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوایی استفاده شد و نتایج نشان داد کودکان با توجه با مراحل رشد شناختی پیاژه و با توجه به ویژگی‌های آن مرحله، شناخت‌های متفاوتی از خداوند در تصورشان دارند. البته موضوعاتی مثل پیامبران، قرآن، دعاها و تعداد زیادی از مسائل مربوط به خداوند نیز در سیر پژوهش مورد تأکید قرار گرفته است تا به طور جامع از درک کودکان مقطع ابتدایی از خداوند شناخت حاصل شود. یافته‌ها بیانگر آن است که کودکان ابتدا با مفاهیمی که مصداق‌های محسوس و عینی دارند آشنا می‌شوند و به میزانی که ذهن آنها رشد می‌یابد و تواناتر می‌شود، مفاهیم مجردتر و انتزاعی‌تر را درک می‌کنند. مفاهیم خاص دینی، مانند مفهوم خدا، معاد، پیامبر، نماز، حج، نیایش و معجزه، مانند سایر مفاهیم از قاعدۀ کلی شکل‌گیری مفاهیم در ذهن کودک پیروی می‌کند. توجه به این نکته سبب می‌شود که آموزش دینی، مانند سایر آموزش‌ها، متناسب با ظرفیت‌های ذهنی آنان تنظیم و ارائه شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Elementary School Children's Understanding of the Concept of God thorough the Process of Education According to Piaget's Theory

نویسنده [English]

  • Mohammad Feyzollahi

B.A. Student in Elementary Education, Bahonar branch, Farhangiyan University, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the type and quality of understanding of God in elementary and preschool children. A review of the research background showed that so far little research has been done in this field in Iran. To achieve this goal, qualitative research with an integrated approach was used. The target population of this study was all primary and preschool male students in Chadegan city and the sample size was 42 people from this population who were selected by purposive sampling method. Qualitative data collection methods included interviewing the children, interviewing experienced teachers, and analyzing the children's drawings. The content analysis method was used to analyze the data. The results show that children have different knowledge of God according to the stages of Piaget's cognitive development and according to the characteristics of each stage. To have a comprehensive understanding of children's knowledge of God, topics such as the prophets, the Qur'an, prayers, and a large number of issues related to God have also been investigated. Findings indicate that children first get familiar with concepts that have objective and tangible examples. As their minds grow and become more powerful they know and understand more abstract concepts. Other religious concepts, such as the concepts of God, resurrection, prophet, prayer, Hajj, prayer, and miracle, like other concepts, follow the general rule of formation of concepts in the child's mind. Having this point in mind, we must adjust religious education, like other education, in accordance with their mental capacities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge of God
  • Elementary School Children
  • Piaget Theory
  • Education
باهنر، ناصر. 1397. آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
پیاژه، ژان. 1373. پنج گفتار. ترجمه نیکچهره محسنی. تهران: بنیاد.
خادمی، عزت. 1370. «درک کودکان دبستانی از مفاهیم دینی». فصلنامه تعلیم و تربیت 2(27): 93-113.
دادستان، پریرخ. 1396. 18 مقاله در روانشناسی. تهران: سمت.
دادستان، پریرخ. 1398. ارزشیابی شخصیت کودکان بر اساس آزمون‌های ترسیمی. تهران: رشد.
دلشاد تهرانی، مصطفی. 1393. تفسیر موضوعی نهج البلاغه. قم: دفتر نشریات معارف.
طلائیان، زهرا. 1389. «آموزش مفهوم خدا به کودک». کودک 1(67): 52-54.
موریس، دبس. 1374. مراحل تربیت. ترجمه علی محمد کاردان. تهران: دانشگاه تهران.
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 39
مقالات این شماره همگی در موضوع الهیات عملی بوده و به صورت مقاله کوتاه منتشر شده اند
تیر 1401
صفحه 173-180