تحلیل معرفت‌شناسانۀ دین‌گریزی

نوع مقاله : کوتاه

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

دین‌گریزی، سکولاریسم، جدایی دین از سیاست، جدایی دین از علم و در نهایت جدایی دین از زندگی، همگی حامل پیامی واحد هستند: ما از دین بیزاری می‌جوییم. فارغ از این که دین‌گریزی تاریخچه‌ای بس عظیم دارد، اینک در جوامع امروزی باوری موجه تلقی می‌شود. چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. بیایید به جای آن که در باب معرفت‌شناسی و آسیب‌شناسی دین بحث و بررسی کنیم، باورها و نظریات دین‌گریزان را مورد بررسی و تحلیل معرفت‌شناسانه قرار دهیم. توجیهات دین‌گریزانه چیست؟ چرا دین‌گریزی در جوامع کنونی مقبولیت و پذیرش عام دارد؟ آیا باورهای دین‌گریزانه موجه است؟ از آنجا که محبوبیت دین‌گریزی در جوامع روند رو به رشدی دارد، چه بسا تحلیل و بررسی معرفت‌شناسانۀ باورهای دین‌گریزانه مسیر را در باب معرفت دینی هموارتر سازد. اگر بنا باشد جهل دربارۀ دین سرنوشتی چون اعتقاد به گزاره‌های دین‌گریزانه رقم زند، نادرستی این گزاره‌ها دریچه‌ای بر آگاهی از جهل دینی است. بیزاری از دین می‌تواند ناشی از مواردی همچون جهل و ضعف معرفتی دین، آمیختگی برخی خرافات با آموزه‌های دینی و یا تبلیغ نادرست باشد. لذا در صورت زدودن چنین خرافات و تأکید بر رابطۀ عقل و دین و تفکر عقلانی در باب آموزه‌های دینی و همچنین تبلیغ درست شاید بتوان دین‌گریزی را در جوامع دینی به حداقل رسانید. این مقاله در نظر دارد نظریات و باورهای دین‌گریزانه را زیر ذره‌بین نقد معرفت‌شناسانه قرار دهد تا توجیهات و موجهات آن را بررسی کند. یقیناً در بطن توجیه و شواهد باورهای دین‌گریزانه جهل و فهم نادرست دین جا خوش کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Epistemological Analysis of the Irreligiousness

نویسنده [English]

  • Zahra Baharloo

Ph.D. Student of Philosophy of Religion, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Irreligiousness, secularism, the separation of religion from politics, the separation of religion from science, and finally the separation of religion from life all convey the same message: we hate religion. Apart from the fact that Irreligiousness has a long history, it is now considered a justified belief in contemporary societies. Instead of discussing the epistemology and pathology of religion, let us examine the beliefs of irreligious people epistemologically; What are irreligious justifications? Why is irreligiousness so popular in today's society? Are atheistic beliefs justified? As the popularity of irreligiousness in societies is growing, it is possible that the epistemological analysis of irreligious beliefs will pave the way for religious knowledge. If ignorance of religion leads to irreligious statements, then proving the inaccuracy of these statements is a window into the awareness of religious ignorance. Hatred of religion can be caused by such things as ignorance of religion, mixing some superstitions with religious teachings or false preaching. Therefore, by eliminating such superstitions and emphasizing the relationship between reason and religion, and rational thinking about religious teachings as well as correct preaching, it may be possible to minimize irreligiousness in religious societies. This article intends to critically examine the irreligious theories and beliefs. It shows that The root of irreligious beliefs lies in ignorance and misunderstanding of religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irreligiousness
  • Epistemology
  • Pathology of Religion
  • Relationship between Reason and Religion
قرآن کریم.
فیروزآبادى، محمد بن یعقوب. 1415. القاموس المحیط، 4 ج. بیروت: دار الکتب العلمیة.
القاموس المحیط، فیروزآبادی.
خمینی، روح الله. 1389. صحیفه امام، ج. ۲۱. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
عالم‌زاده نوری، محمد. 1388. «دین‌داری و دین‌گریزی». پگاه حوزه ۲۵۵.
کلینی، شیخ محمدباقر. 1375. اصول کافی ، ج. ۱. قم: اسوه.
قائمی‌نیک، محمدرضا. 1395. علیه نظم سکولار و چند مقاله دیگر. تهران: ترجمان علوم انسانی.
Carlsson, Ulla, Samy Tayie, Geneviève Jacquinot-Delaunay, and José Manuel Pérez Tornero. 2008. Empowerment through Media Education: An Intercultural Dialogue. Nordicom, University of Gothenburg.
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 39
مقالات این شماره همگی در موضوع الهیات عملی بوده و به صورت مقاله کوتاه منتشر شده اند
تیر 1401
صفحه 57-64