نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• ملیحه آقائی ¹
• سید احمد فاضلی ²
• زهرا خزاعی ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه قم، قم، ایران

² استادیار گروه فلسفه اخلاق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

³ استاد گروه فلسفه و کلام، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

استدلال کانتوری گریم از جمله براهینی است که در مباحث فلسفی اخیر ناسازگاری مفهوم علم مطلق را مورد هدف قرار داده است. گریم با استناد به اصل ریاضی کانتور و بر مبنای تعریف پذیرفته‌شدۀ علم مطلق، یعنی علم به تمامی گزاره­های صادق، وجود عالم مطلق را به دلیل عدم امکان وجود متعلق علم او، یعنی «مجموعه گزاره­های صادق»، انکار می­نماید. در این زمینه پاسخ­های متعددی در دفاع از علم مطلق الهی از سوی متفکران مسیحی معاصر ارائه شده که یکی از مهم­ترین آنها خودمتناقض دانستن این استدلال است که پلانتینگا آن را مطرح کرده است. سنت فلسفه اسلامی از جهت تبیین ماهیت علم مطلق با سنت الهیات مسیحی تفاوت مبنایی دارد. اما با توجه به ظرفیت حکمت متعالیه صدرایی، با استناد به مباحثی چون تعریف و ماهیت مجموع و همچنین شرایط تسلسل محال، می‌توان علاوه بر ابطال فرض استدلال گریم مبنی بر وجود حقایق بیشتری از مجموعه تمام حقایق، امکان علم عالم مطلق به سلسله نامتناهی از مجموعه حقایق را اثبات نمود.

کلیدواژه‌ها

• علم مطلق
• قضیه کانتور
• پاتریک گریم
• پلانتینگا
• ملاصدرا

20.1001.1.22286578.1400.19.2.1.5

عنوان مقاله [English]

Patrick Grim's Cantorian Argument against Divine Omniscience: A Critical Approach based on Plantinga and Mulla Sadra’s Views

نویسندگان [English]

• Malihe Aghaei ¹
• Seyed Ahmad Fazeli ²
• Zahra Khazaei ³

¹ Ph.D. Student of Comparative Philosophy, University of Qom, Qom, Iran

² Assistant Professor at the Department of Ethics, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Qom, Qom, Iran

³ Professor at the Department of Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Qom, Qom, Iran

چکیده [English]

Patrick Grim has presented an argument against the compatibility of Divine Omniscience. Citing Cantor's Theorem and using the accepted definition of omniscience -knowledge of all true propositions- Grim denies the existence of an Omniscient due to the impossibility of a set that includes all true propositions. Grim's argument raised many answers by Christian philosophers. For example, Plantinga has objected to this argument by showing its self-contradictoriness. Although there are fundamental differences between Islamic and Christian theology in explaining the nature of omniscience, considering the capacity of Sadra's transcendent wisdom, by citing issues such as the definition and nature of collection as well as the conditions of impossible sequence, addition to refuting Grim's argument that there are more facts than the set of all facts, the possibility of the knowledge of Omniscient to an infinite series of sets of facts can be proved.

کلیدواژه‌ها [English]

• Omniscience
• Cantor’s Theorm
• Patrick Grim
• Plantinga
• Mulla Sadra