الگوی نوین پوکینگ‌هورن از ارتباط خدا با عالم با نقد تصور سنتی توماسی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

رویکرد کلان جان پوکینگ‌هورن در مواجهه با مسائل الهیاتی تأکید بر لزوم توجه و استفاده از علوم جدید است. او به تصور شخصی، متعالی و متمایز از خداوند به طور کلی ملتزم است و با این حال نقدهایی بر تصور رایج توماسی از خداوند وارد می‌سازد. محور اصلی نقدهای او مسئلۀ ارتباط فعالانۀ خداوند با جهان و مخلوقات خصوصاً انسان است. در این مقاله، پس از بیان نقدهای پوکینگ‌هورن بر تصور توماسی از خداوند و ارتباط او با جهان، الگوی جدیدی که او معتقد است مشکلات پیشین را ندارد و همچنین برخاسته از ظرفیت‌های فیزیک نوین است معرفی خواهد شد. در پرتو ظرفیت‌های فیزیک جدید، به ویژه علّیت اطلاعاتی، پوکینگ‌هورن کوشیده است تبیینی از ارتباط خداوند با عالم هستی ارائه کند که علاوه بر نقش خالقیت ازلی برای ربوبیت و تأثیر ارادۀ خاص خداوند در عالم نیز جایی را باز می‌گذارد. در این مقاله، دیدگاه او را که دارای سه وجه علمی، دینی و فلسفی است از همین سه وجه مورد ارزیابی انتقادی قرار خواهیم داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Polkinghorn's New Model For God's Relationship with the World based on Criticism of Thomistic Traditional Conception of God

نویسنده [English]

  • Nima Narimani

Ph.D. student of the philosophy of religion, Faculty of theology and Islamic teachings, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The necessity of consideration and usage of the modern sciences is the core of John Polkinginghorn's approach to theological problems. Although he is generally committed to a personal, sublime, and distinct conception of God, which can be ascertained in Thomistic well-known conception of God, he criticizes this Thomistic conception. The main focus of his critiques is God's active relationship with the world and creatures, especially human beings. In this article, after citing Pokinghorn's critique of the Thomistic model, his new model has been introduced. Being stemmed from the capacities of modern physics, especially information causality, this model stays far from the problems of the Thomistic model. His model, in addition to allowing the role of God's eternal creation, leaves room for the Lordship and the influence of God's Will in the universe. In the end, we will evaluate Palkinghorne's view, which has three aspects: scientific, religious, and philosophical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine Action
  • Deism
  • Thomas Aquinas
  • John Polkinghorne
  • Modern Physics
باربور، ایان. 1392. دین و علم. ترجمه پیروز فطورچی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
زارع، روزبه. 1396. «فعل خداوند در طبیعت: طرح و بررسی دیدگاه جان پوکینگهورن». جستارهای فلسفه دین  6(2).
 
Aquinas, St. Thomas. 2018. Summa Theologica: First Part of the Second Part. [S.l.]: Devoted Publishing.
Carroll, William E. 2008. “Divine Agency, Contemporary Physics, and the Autonomy of Nature.” The Heythrop Journal 49 (4): 582–602.
Polkinghorne, John. 1998. Belief in God in the Age of Science. Yale: Yale University Press.
Polkinghorne, John. 2000. “Science and Theology in the Twenty-First Century.” Zygon 35 (4): 941–53.
Polkinghorne, John. 2005. Science and Providence. Phiadeiphia and London: SPCK Tempelton Foundation Press.
Polkinghorne, John. 2006. Science and the Trinity: The Christian Encounter with Reality. New Haven: Yale Univerisity Press.
Polkinghorne, John. 2007. “Space, Time, and Causality.” Zygon 41 (4): 975–84.
Polkinghorne, John. 2009a. “The Metaphysics of Divine Action.” In Philosophy, Science and Divine Action, edited by F. LeRon Shults, Nancey C. Murphy, and Robert J. Russell. Leiden, Boston: Brill.
Polkinghorne, John. 2009b. Theology in the Context of Science. Yale: Yale University Press.
Silva, Ignacio. 2011. “Thomas Aquinas Holds Fast: Objections To Aquinas Within Today’s Debate On Divine Action.” The Heythrop Journal 54 (4): 1–10.
Velde, Rudi A. te. 2006. Aquinas on God: The “divine Science” of the Summa Theologiae. Burlington, VT: Ashgate.