پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

اعتراض هیوم به برهان نظم بر مبنای وجود شر و خداباوری شکاکانه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده فلسفه، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، تهران، ایران

2 استادیار پژوهشکده ریاضیات، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، تهران، ایران

چکیده

در کتاب گفتگویی درباره دین طبیعی، هیوم بر مبنای مشاهده شر در عالم تلاش می‌کند نشان دهد وجود شر خللی ترمیم‌ناپذیر در استدلال‌های طبیعی به سود خداوند ایجاد می‌کند. موضوع این نوشته این اعتراض عمده هیوم است. در این مقاله، مشخصاً می‌خواهیم بررسی کنیم که خداباوری، که در پاسخ به مسئله شر از ایده خداباوری شکاکانه دفاع می‌کند، آیا هنوز می‌تواند دم از برهان غایت‌شناسانه (یا نظم) به سود خدا بزند. بر اساس اعتراض عمده هیوم، پاسخ به پرسش فوق منفی است؛ یک خداباور شکاک نمی‌تواند از برهان غایت‌شناسانه به سود خدا بهره برد. مسئله این است که پاسخ خداناباور به برهان غایت‌شناسانه کاملاً شبیه است به پاسخ خداباور شکاک به مسئلۀ شر. اگر پاسخ خداباور شکاک به مسئلۀ شر پذیرفتنی باشد، پس لابد پاسخ خداناباور به برهان غایت‌شناسانه هم پذیرفتنی است. استدلال می‌کنیم که لااقل در بادی امر به نظر می‌رسد که اعتراض هیوم را می‌توان به صورت ادعای دو نوع تقارن میان نظم و شر بیان کرد. تقارن اول را «دلایل ناپیدای نظم» نامیده‌ایم و تقارن دوم را «جهل به دلایل خداوند». استدلال می‌کنیم که اگرچه تقارن اول برقرار نیست، تقارن دوم می‌تواند نتیجه استدلال غایت‌شناسانه را تا حد قابل ملاحظه‌ای تضعیف کند، با این همه ممکن است خداباور از نتیجۀ تضعیف‌شده‌ هم چندان ناخرسند نباشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Hume's Objection from Evil to the Design Argument and Skeptical Theism

نویسندگان [English]

  • Amir Saemi 1
  • Seyed Mohammad Hadi Hedayatzadeh Razavi 2

1 Assistant Professor at the School of philosophy, Institute for Research in Fundamental Sciences (IPM), Tehran, Iran

2 Assistant Professor at the School of Mathematics, Institute for Research in Fundamental Sciences (IPM), Tehran, Iran

چکیده [English]

Abstract. In Dialogues Concerning Natural Religion, Hume seeks to refute the teleological argument on the basis of the existence of evil in the world. This paper addresses this main objection of Hume’s. I will discuss whether a skeptical theist, in particular, is in a position to answer Hume’s objection. The problem for skeptical theists is that Hume’s objection to the design argument is structurally symmetrical to their solution to the problem of evil. I will argue that this structural symmetry can be specified in two ways, which I will call “unknown reasons for the design” and “ignorance of God’s reasons”. I will argue that while the first symmetry is not threatening to the design argument, the second symmetry poses a serious problem for the design argument. Nevertheless, I will argue that a theist may be able to respond to the problem, provided that she weakens her conclusion sufficiently, and that she takes onboard certain assumptions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Design Argument
  • Teleological Argument
  • Hume
  • Evil
  • Skeptical Theism
Bergmann, M. 2001. “Skeptical Theism and Rowe's New Evidential Argument from Evil.” Noûs 35: 278–296.
Bergmann, M. 2009. “Skeptical theism and the problem of evil.” In Oxford Handbook to Philosophical Theology, edited by Thomas Flint and Michael Rea, 374-399. Oxford University Press.
Billingsley, P. 2012. Probability and Measure. Wiley.
Bradley, M. C. 2007. “Hume's chief objection to natural theology.” Religious Studies 43 (3), 249-270.
Collins, R. 1999. “A Scientific Argument for the Existence of God.” In Reason for the Hope Within, edited by Michael J. Murray. Eerdmans Publishing.
Dawkins, R. 2015. The Blind Watchmaker: Why the Evidence of Evolution Reveals a Universe Without Design. United States: W. W. Norton.
Dembski, W. 1998. The Design Inference. Cambridge: Cambridge University Press.
Draper, P. 1992. “Probabilistic arguments from evil.” Religious Studies 28: 303–317.
Gaskin, J. C. A. 1998. Hume’s Philosophy of Religion. London: Macmillan.
Hume, D. 1779. Dialogues concerning Natural Religion and Other Writings. Edited by D. Coleman. Cambridge: Cambridge University Press (2007).
Klenke, A. 2014. Probability Theory, A Comprehensive Course. Springer-Verlag.
Mackie, J. L. 1995. “Evil and Omnipotence.” Mind 64: 200-212.
Meyer, S. C. 2009. Signature in the Cell: DNA and the Evidence for Intelligent Design. New York: Harper One.
O’Connor, D. 2001. Hume on Religion. London: Routledge.
Paley, W. 1802. Natural Theology. Indianapolis: Bobbs-Merrill (1963).
Penelhum, T. 1975. Hume. Springer.
Price, J. V. 1965. The Ironic Hume. University of Texas Press.
Rowe, W. 1979. “The Problem of Evil and Some Varieties of Atheism.” American Philosophical Quarterly 16: 335–341.
Rowe, W. 1996. “The Evidential Argument from Evil: A Second Look.” In The Evidential Argument from Evil, edited by Howard-Snyder, 262-285. Bloomington: Indiana University Press.
Sober, E. 2004. “The design argument.” In The Blackwell guide to philosophy of religion, edited by William E. Mann, 117-147. Wiley.
Swinburne, R. 2004. The existence of God. Oxford University Press.
Yandell, K. 2010. Hume’s Inexplicable Mystery. Temple University Press.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 35
اردیبهشت 1399
صفحه 49-68