پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

الهیات طبیعی و رابطه علم و دین از منظر پلانتینگا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه دین، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران.

چکیده

الهیات طبیعی فهمی الهیاتی است که مستقل از حقایق وحیانی و تنها از طریق معارف بشری در پی ارائۀ دلیلی موجّه برای باور به وجود خداوند است. الهیات طبیعی همواره به عنوان حلقۀ ارتباط همدلانه میان علم و دین مورد توجه بوده است. زیرا اگر منظور از دین حقایق وحیانی و منظور از علم مجموعه معارف بشری است، الهیات طبیعی را می‌توان همواره تبلور تلاش خداباوران برای برقراری گونه‌ای ارتباط میان دین و معارف بشری دانست. آیا چنین شیوه‌ای اعتبار دارد و در صورت اعتبار آیا ضرورت نیز دارد؟ پلانتینگا در این خصوص دو دیدگاه متفاوت را در حیات فکری خود برگزیده است. او در دیدگاه اول نه تنها الهیات طبیعی را غیرضروری بلکه آن را همچون الحاد طبیعی بی‌اعتبار می‌خواند، و در عین حال با تشبیه باور به وجود خدا به باور به دیگر اذهان بر عقلانیت آن تأکید می‌کند. اما در دیدگاه دوم، علی‌رغم تأکید بر نفی ضرورت الهیات طبیعی، آن را به لحاظ معرفتی معتبر می‌داند و کارکردهایی را برای آن برمی‌شمارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Plantinga on Natural Theology and the Relationship between Science and Religion

نویسنده [English]

  • Morteza Faghihi Fazel

PhD candidate in philosophy of religion, Imam Khomeini Educational Research Institute, Qom, Iran.

چکیده [English]

Natural theology is known to be a type of theology that seeks to justify religious beliefs, particularly the belief in God, based on human knowledge unaided by revelation. Natural theology has been always seen to be a link relating science and religion. If the purpose of religion, the revealed truths and the purpose of science is a collection of human knowledge, then natural theology can always be cemented by the efforts of theologians to establish a relationship between religion and human knowledge. Is such a way valid and if it is valid, is it necessary? Plantinga in this regard has chosen two different perspectives in his intellectual life. In the first view, he did not only consider natural theology as unnecessary, but it has discredited as natural atheism. At the same time, it was emphasizing its rationality by resembling the belief in the existence of God in the belief in other minds. In the second view, however, despite the emphasis on the negation of the necessity of natural theology, he considers it epistemically valid and mentions some functions for it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Theology
  • Teleological Argument
  • Science and Religion
  • Philosophical Naturalism
  • Alvin Plantinga
راسل، رابرت. 1384. فیزیک، فلسفه و الهیات. ترجمۀ همایون همتی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1383. آموزش فلسفه. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
جوادی، محسن. 1387. «علم دینی از دیدگاه پلانتینگا». فصل‌نامه روش‌شناسی علوم انسانی 57.
رسولی‌پور، رسول، و جلوخانی، روح‌انگیز. 1394. «پلانتینگا و مسئله تعارض میان علم و دین». دوفصلنامه اشارات، س 2، ش 3.
Clifford, W. K. 1989. ‘The Ethics of Belief.’ Philosophy of Religion. Florida: HBJ.
Hawking, Stephen, and Mlodinow, Leonard. 2010. The Grand Design. New York: Bantam Books.
Hume, David. 1991. Dialogues Concerning Natural Religion. London & New York: Routledge.
 Behe, Michael. 1996. Darwin’s Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution. New York: Simon and Schuster.
Behe, Michael. 2001. Molecular Machines, Intelligent Design Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives. London: The MIT Press.
Plantinga, Alvin. 1967. God and Other Minds: A Study of the Rational Justification of Belief in God. NY: Cornell University Press.
Plantinga, Alvin. 1974. God, Freedom, and Evil. Grand Rapids. MI: Eerdmans.
Plantinga, Alvin, and Wolterstorff, Nicholas. 1983. Faith and Rationality: Reason and Belief in God. University Of Notre Dame Press.
Plantinga, Alvin. 1991. ‘The Prospects for Natural Theology.’ in Philosophical Perspectives 5. Philosophy of Religion, ed. James Tomberlin, Atascadero, CA: Ridgeview Press.
Plantinga, Alvin. 1991. When Faith and Reason Clash: Evolution and the Bible. University of Notre Dame.
Plantinga, Alvin. 1993. Warrant and Proper Function. Oxford: Oxford University Press.
Plantinga, Alvin. 1998. ‘Arguments For The Existince of God,’ in Edward Craig (ed.), Routlidge Encyclopedia of philosophy. Routledge.
Plantinga, Alvin. 2000. Warranted Christian Belief. Oxford: Oxford Scholarship Online.
Plantinga, Alvin. 2011. Where the Conflict Really Lies: Science, Religion, and Naturalism. Oxford: Oxford University Press.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30
آبان 1396
صفحه 123-142