نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه سعیدی ¹
• عبدالرسول کشفی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

التزام دینی و ربط و نسبت آن با عقلانیت از مباحث مهم فلسفۀ دین است. راجر تریگ از اندیشمندان معاصری است که این مسئله را محور توجه خود قرار داده است. در این مقاله ما دیدگاه او در خصوص سرشت التزام و ربط و نسبت آن با باور، معنا، توجیه و عقلانیت را از نظر گذرانده‌ایم. او با تعریف خاصی که از التزام ارائه می‌دهد، آن را مبتنی بر دو مؤلفه می‌داند: یکی باور گزاره‌ای و دیگری تعهد شخصی بدان. از آنجا که تریگ مؤلفه اول التزام را اساسی و بنیادین می‌داند، تمرکز مقاله نیز بر همین مؤلفه است. تریگ بر اساس مؤلفۀ اول، واقع‌گرایی و نقد نسبی‌انگاری را از لوازم حقیقی التزام می‌داند و در همین راستا به نقد ناواقع‌گرایی و نسبی‌انگاری در این حوزه می‌پردازد. او از جمله علل گرایش به نسبی‌انگاری در حوزۀ دین را تلاش ویتگنشتاین متأخر در واکنش به پوزیتیویسم منطقی می‌داند که منجر به جدایی و تمایز دین از علم شد. تریگ ضمن نقد این جریان فلسفی، می‌کوشد تا پیامدهای آن را نیز نشان دهد. او با تأکید بر زبان به عنوان امری که تبلور حقیقت است و ارتباط را امکان‌پذیر می‌کند و نیز تأکید بر سرشت مشترک بشر به مقابله با نسبی‌انگاری مفهومی می‌پردازد و راه را برای عقلانیت التزام می‌گشاید. مقاله در پایان نشان می‌دهد که اگرچه تریگ در نقدهایش به موفقیت‌هایی دست یافته است، به نظر می‌رسد جنبۀ ایجابی بحث او فاقد استحکام و دقت کافی است.

کلیدواژه‌ها

• راجر تریگ
• التزام دینی
• نسبی انگاری مفهومی
• واقع گرایی

20.1001.1.22286578.1396.15.2.3.9

عنوان مقاله [English]

Roger Trigg on Religious Commitment and Rationality

نویسندگان [English]

• Fatemeh Saeedi ¹
• Abdorasoul Kashfi ²

¹ PdD. candidate in philosophy of religion, faculty of Islamic theology and teachings, University of Tehran, Tehran, Iran.

² Associate professor of Islamic philosophy,department of Islamic Philosophy and Theology, faculty of Islamic theology and teachings, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Religious commitment and its relation to rationality has been always one of the important questions in philosophy of religion. Trigg is one of the contemporary philosophers who has considered this issue. In this article, we consider his view regarding the nature of commitment and its relation to belief, meaning, justification and rationality. He thinks that commitment has two elements: propositional belief and personal commitment to it. Since Trigg thinks that the first element is fundamental, this article concentrates on it. Concerning the first element, Trigg thinks that negation of “non-relativism” and “realism” are two true implications of religious commitment. So, he criticizes “non-realism” and “relativism”. He thinks that the effect of the thought of late Wittgenstein in reaction to logical positivism is prominent and it leads to separation of religion from science. Trigg criticizes this line of thought and tries to show its consequences. Emphasizing on language as showing the truth and making the relation possible and emphasizing on the common nature of human being, Trigg opposes conceptual relativism and seeks to open the way to rationality. In this article, we argue that although Trigg is successful in his criticisms, the affirmative aspect of his discussion lacks sufficient strength and precision.

کلیدواژه‌ها [English]

• Roger Trigg
• Religious Commitment
• Conceptual Relativism
• Realism