پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه و معناداری زندگی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

نظریه‌های معنای زندگی را در یک تقسیم‌بندی کلان و اجمالی می‌توان به دو دستۀ دیدگاه‌های طبیعت‌گرا و غیرطبیعت‌گرا افراز کرد. یکی از اشکالات همیشگی وارد بر دیدگاه‌های طبیعت‌گرا ناتوانی آنها در حل معضل پوچی است؛ طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه عنوان ایده‌ای است که مدعی شده بر مبنای پیشرفت‌های علمی و دستاوردهای فناورانه می‌توان، در عین پای‌بندی به طبیعت‌گرایی، از معضل پوچی رهایی یافت. در این مقاله، با تأکید بر دیدگاه‌های لئو تولستوی و تامس نیگل دربارۀ معضل پوچی، طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه، بر مبنای دیدگاه دن ویجرز، با یک صورت‌بندی استدلالی تقریر می‌شود. همچنین، به منظور داوری دربارۀ کارآمدی طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه در رهایی یافتن از معضل پوچی، مبانی و پیشفرض‌های معناشناختی، معرفت‌شناختی، و انسان‌شناختی آن از جمله جعل‌گرایی، علم‌گرایی و فیزیکالیسم مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که این دیدگاه، بر خلاف ادعای مطرح‌شده از سوی ویجرز، قابلیت حل معضل پوچی را ندارد، بلکه مؤیدی بر ناتوانی طبیعت‌گرایی در حل معضل پوچی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimistic Naturalism and the Meaning of Life

نویسنده [English]

  • Masud Tusi Saeedi

PhD Student of Philosophy of Religion, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Theories of the meaning of life can be classified into naturalistic and not-naturalistic ones. One of the most popular objections to the naturalistic ones is that they have no way to escape from the problem of the Absurd. But the optimistic naturalism as an idea that can be claimed on the basis of scientific progress and technological achievements, and also with commitment to naturalism, was to get rid of the problem of the Absurd. In this paper, with respect to Leo Tolstoy’s and Thomas Nagel’s views about the Absurd, optimistic naturalism, as Dan Weijers has theorized, is explained in an argumentative form. Also for evaluating Optimistic Naturalism in solving the problem of the Absurd, I have analyzed the sematic, epistemological and anthropological bases of the theory and shown that, contrary to Weijers, it cannot solve the problem of the Absurd. Rather, it can be counted as an evidence for verifying that Naturalism is incapable of coping with the problem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meaning of Life
  • Optimistic Naturalism
  • the Absurd
  • Scientific Advancement
  • Dan Weijers
باربور، ایان (1392)، دین و علم، ترجمۀ پیروز فطورچی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
بیات، محمد (1390)، دین و معنای زندگی در فلسفۀ تحلیلی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
تولستوی، لئو (1386)، اعترافات من، ترجمۀ سعید فیروزآبادی، تهران: جامی.
نیگل، توماس (1382)، «پوچی»، ترجمۀ حمید شهریاری، نقد و نظر، ش 29-30، ص 92–107.
مختاری، محمود، مهدی گلشنی، و صمد خاکشورنیا (1391)، «پیش‌بینی‌ناپذیری سرنوشت جهان تندشونده»، فلسفه علم، س 2، ش 2، ص 97–116.
Edwards, Pual (1997), "Meaning and Value of Life," Retrieved from http://philpapers.org/rec/EDWMAV
Farhi, Edward, & Alan H. Guth (1987), "An Obstacle to Creating a Universe in the Laboratory," Physics Letters B, 183(2), 149–155.
Farhi, Edward, Alan H. Guth, & Jemal Guven (1990), "Is it Possible to Create a Universe in the Laboratory by Quantum Tunneling?" Nuclear Physics B, 339(2), 417–490.
Fischler, Willy, Daniel Morgan, & Joseph Polchinski (1990a), "Quantization of False-Vacuum Bubbles: A Hamiltonian Treatment of Gravitational Tunneling," Physical Review D, 42(12), 4042.
Fischler, Willy, Daniel Morgan, & Joseph Polchinski (1990b), "Quantum Nucleation of False-Vacuum Bubbles," Physical Review D, 41(8), 2638.
Guendelman, E. I., & Jacov Portnoy (1999), "The Universe Out of an Elementary Particle?" Classical and Quantum Gravity, 16(10), 3315.
Guendelman, E. I., & Jacov Portnoy (2001), "Almost Classical Creation of a Universe," Modern Physics Letters A, 16(16), 1079–1087.
Kaku, Michio (2006), Parallel Worlds: A Journey through Creation, Higher Dimensions, and the Future of the Cosmos, Knopf Doubleday Publishing Group.
Metz, Thaddeus (2007), "New Developments in the Meaning of Life," Philosophy Compass, 2(2), 196–217.
Plantinga, Alvin, & Micheal Tooley (2009), Knowledge of God, John Wiley & Sons.
Sakai, Nobuyuki, Ken-ichi Nakao, Hideki Ishihara, & M. Kobayashi (2006), "Is it Possible to Create a Universe Out of a Monopole in the Laboratory?" Physical Review D, 74(2), 024026.
Weijers, Dan (2013), "Optimistic Naturalism: Scientific Advancement and the Meaning of Life," Sophia, 53(1), 1–18.
Wolf, Susan (2002), The True, the Good, and the Lovable: Frankfurt’s Avoidance of Objectivity, The Contours of Agency: Essays on Themes from Harry Frankfurt, 227–244.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1395
صفحه 143-164