نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• ام هانی جراحی ¹
• عبدالرسول کشفی ²

¹ دانش‌آموختۀ دکتری کلام، گرایش فلسفۀ دین و مسایل جدید کلامی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

² دانشیار دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسندۀ مسؤول)

چکیده

از مسائل مرتبط با «دعای حاجت»، چگونگی تأثیر این نوع دعا بر جهان مادّی است، جهانی تحت حاکمیت قوانین استثناناپذیر. از یک سو، اجابت دعا امری قطعی تلقی می‌شود و از سوی دیگر، قوانین جهان طبیعت نقض‌ناپذیر محسوب می‌گردد. در باب این مسئله، مقاله به بررسی تطبیقی آرای دو متفکر، استاد مرتضی مطهری و النور استامپ، می‌پردازد، دو متفکری که جهان را قانونمند و در عین حال دعا را نیز مؤثر می‌دانند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد باور به «اختیار» از مهم‌ترین مبانی‌ای است که هر دو فیلسوف به آن پای‌بندند. تفاوت مهم دو اندیشمند دیدگاه آنها در باب تعین‌گرایی است. استاد مطهری به تعین‌گرایی قائل است و از طریق بحث قضا و قدر می‌کوشد پاسخی برای مسئلۀ پیش‌گفته بیابد، در حالی که النور استامپ تعین‌گرایی را انکار می‌کند و با پذیرش عدم قطعیت، راه خود را برای علت معدّ دیدن خداوند علاوه بر علت مفیض بودن او باز می‌کند و از این طریق مسئلۀ دعا را پاسخ می‌گوید.

کلیدواژه‌ها

• دعا
• نظم طبیعی جهان
• قانون علیت
• قضا و قدر
• مطهری
• استامپ

20.1001.1.22286578.1395.14.1.3.0

عنوان مقاله [English]

The Impact of Prayer on the Orderly Cosmos: A Comparative study of Mortaza Mutahhari and Eleonore Stump

نویسندگان [English]

• Omehani Jarrahi ¹
• Abd-al-Rasool Kashfi ²

¹ PhD Graduate in Theology, Majoring in Philosophy of Religious and New Theological Problems, Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.

² Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran (corresponding author)

چکیده [English]

Among the different kinds of prayers, petitionary prayer faces most philosophical challenges. One of them is about the efficacy of this sort of prayer in a world having inclusive laws. The problem has two presumptions. First, the divine answer to petitionary prayer is granted, and secondly, there is no violation in natural laws. To consider this problem, we have examined two philosophers’ views, Mortaza Mutahhari and Eleonore Stump. Although Mutahhari does not address the problem explicitly, we can find the bases for coping with it in his works. Stump, however, considers the problem explicitly. First, she proves the possibility of prayer in such a world. Secondly, by appealing to some notions in modern physics, she offers an explanation of how this possibility can be actualized. On the other hand, Mutahhari's answers are focused on the compatibility of prayers with the other laws of nature. So, he believes that the petitionary prayer is a law among the other laws in the cosmos.

کلیدواژه‌ها [English]

• Prayer
• Orderly cosmos
• Causality
• Mutahhari
• Stump