شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

• سیدمرتضی حسینی شاهرودی ¹
• فاطمه استثنایی ²

¹ دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران

چکیده

الاهیات سلبی، در بعد معرفتی بر شناخت­ناپذیری؛ و در بعد زبانی، بر بیان­ناپذیری خدای متعال تأکید دارد. در بعد معرفتی، به دلایلی چون عدم توانایی احاطه بر خدای متعال، تعالی و فوق عقل بودن او، نقص معرفت معلول نسبت به علت و محدودیّت قوای ادراکی انسان؛ و در بعد زبانی، به مفهوم ناپذیر بودن و صورت نداشتن امر متعالی و ... استناد می‌شود. منتقدان اشکالاتی چون تعطیل، ناکافی بودن معرفت سلبی، تعارض در گفتار و ... را بر این دیدگاه وارد کرده­اند. در واقع، بیشتر طرفداران الاهیات سلبی، در عین تأکید بر نقص معرفت بشری، قائل به تعطیل نیستند و معرفت به خدای متعال را دارای مراتب می­دانند. در الاهیات سلبی، سخن گفتن از او، به دلایلی چون سخن گفتن به واسطة اضطرار درونی، یا به قصد تعلیم دیگران است؛ و یا سخن­ها و عبارات ایجابی ناظر است به تجلیات خدای متعال و آنچه پس از او هستند؛ هر کس به اندازة فهم خود و به همان میزان که آثار و ظهورات خدای متعال را یافته است، از او سخن می­گوید.

کلیدواژه‌ها

• الاهیات سلبی
• تعالی
• تنزیه
• بیان‌ناپذیری
• دلیل معرفت‌شناختی
• دلیل زبان‌شناختی

20.1001.1.22286578.1391.10.2.2.3

عنوان مقاله [English]

Review of Epistemic and Linguistic Arguments for Negative Theology

نویسندگان [English]

• Seyyed Morteza Hosseini Shahrodi ¹
• Fatmeh Estesnayi ²

¹ Associate Professor of Islamic Philosophy and Hikmah, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² PhD Student of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Negative theology epistemically asserts that God is Incomprehensible and linguisticly emphasizes that He is Ineffable. In epistemic aspect, negative theologians refer to such arguments as mankind’s inability to surround the almighty God, God’s transcendence and His beyondness to reason, limitedness of Effect’s knowledge of Cause and limitedness of human cognitive faculties. In linguistic aspect, they refer to Inconceivability of The Transcendent and His lack of any form. Critics offer such Critiques as Inadequacy of the negative knowledge, self-inconsistency of negative theology and that it leads us to a form of agnosticism. In fact, although most of advocates of negative theology insist on imperfectness of human knowledge, they do not believe in agnostisicm and they consider the knowledge of divine nature and divine attributes as comprising various degrees. In negative theology, speaking of Him is just for such reasons as an inner compulsion to speak of Him, or teaching others, and all positive utterances of him is indeed concern His manifestations. Hence, everyone speaks of Him to the extent that he has intuited His manifestations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Negative Theology
• Transcendence (Ta’aalī)
• Remotio (Tanzīh)
• Ineffability
• Epistemic Arguments
• Linguistic Arguments