بررسی انتقادات ابن رشد در ابن سینا در مباحث الهیات بالمعنی الاخص

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

چکیده

ابن‌رشد انتقاداتی را بر ابن‌سینا در مسئلۀ اثبات واجب‌الوجود و تقسیم وجوب به وجوب بالذات و بالغیر و علم باری‌تعالی و عدم جسمانیت وی و معجزۀ انبیاء مطرح می‌کند. عمدۀ نقد وی در دو مسئله خلاصه می‌شود: یکی آنکه سخنان شیخ از ابداعات وی است و ریشه در آثار ارسطو ندارد و دوم اینکه شیخ دچار تهافت‌گویی و تناقض بوده است. البته از آنجا که مباحث الهیات بالمعنی الاخص سابقه‌ای تحت همین مفهوم در آثار ارسطو نداشته و اصولاً این مباحث بیشتر مبتنی بر خلاقیت و ابتکار فیلسوفان مسلمان است، لذا مجالی است که در آن تمایزها و تفاوت‌های دیدگاه‌های فلسفی حکیمان مسلمان با اندیشۀ ارسطویی مشخص می‌شود و بررسی انتقادات ابن‌رشد بر ابن‌سینا در این حوزه برای مشخص کردن تمایزات مذکور جایگاه ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Ibn-Roshd's Critique of Avesina's Theology

نویسنده [English]

  • Seyyed Ali Alamolhoda

PhD student of Islamic Philosophy and Kalam, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Ibn- Roshd was finding fault with Avesina about proving Neccessarily Existent and dividing the neccessity to selfneccessity and unself- neccessity. He continued criticizing of Avesina in other three theological subjects, divine knowledge and miracle of prophets and incorporeality of God. Briefly we can say his critique of Avesina includes two points. First, the attiude of Avesina about these five subjects is growing on his creativity and his viewes don’t take root from Aristotle’s books. second, Avesina met with contradiction in his viewes. We have to consider that the theology of Islam and Moslem philosopheres is different from Aristotle. So Avesina and his followeres in Islamic philosophy creat new attiude in theology and the critique of Ibn- Roshd about his theology helps us to find important differences between Islamic theology and Aristotlian theology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn- Roshd
  • Avesina
  • neccessarily existent
  • divine knowledge
  • miracle
  • self- neccessity
  • unself- neccessity
ابن‌رشد، ابوالولید محمد بن احمد (1358ش)، فصل المقال فی ما بین الحکمة والشریعة من الاتّصال، تعلیقه و ترجمه سید جعفر سجّادی، تهران: انتشارات انجمن حکمت و فلسفه.
همو (1945م)،‌ تهافت التهافت، تصحیح سلیمان دنیا، قاهره: دار المعارف.
همو (1958م)، تلخیص مابعدالطبیعه، تصحیح عثمان امین، قاهره: وزارت تعلیم و تربیت.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1418ق)، الإلهیات من کتاب الشفاء، تصحیح حسن‌زاده آملی، قم: دفتر تبلیغات حوزه اسلامی.
همو (1375ش)، النفس من کتاب الشفاء، تصحیح و تحقیق حسن‌زاده آملی، تهران: مرکز نشر فرهنگ اسلامی.
خواجه طوسی (1377)، شرح الاشارات و التنبیهات، تهران: انتشارات نشر کتاب.
داوودی، علی‌مراد (1349ش)، عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ابن‌سینا، تهران: انتشارات دهخدا، ‌چاپ اوّل.
غزالی، ابوحامد (1986م)، تهافت الفلاسفه، بیروت: دار المشرق.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (بی‌تا)، الشواهد الربوبیّة فی المناهج السلوکیة، تعلیقه ملاهادی سبزواری، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.