نقش خیال در معرفت شناسی و دین شناسی صدرالمتالهین

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

عضو هیئت علمی پ‍ژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

ملاصدرا، از تأثیرپذیران «نظریة خیال» ابن‌عربی، معتقد است همان گونه که جامعیت ضدین در حضرت خیال موجب ارتباط تجرد روحانی و تکثر جسمانی، در قوس نزول می‌شود، همچنین، اجتماع ضدین در قوّة متخیله نقشی اساسی در معرفت‌شناسی انسان و سیر او از تکثر جسمانی به تجرد روحانی دارد و لذا مقالة حاضر به نقش خیال در معرفت‌شناسی و دین‌شناسی می‌پردازد و علاوه بر استدلال‌های فلسفی ملاصدرا، حکمت‌های عرشیة او را نیز بررسی و تحلیل می‌کند و نتیجه می‌گیرد که نظریة خیال در رفع شبهات فلسفی مربوط به‌ وجود ذهنی و معاد جسمانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Imagination in the Epistemology and Theology of Mulla Sadra

نویسنده [English]

  • Mayam Saneapour

Faculty Member of Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran

چکیده [English]

The theory of imagination has a basic role in transcendental wisdom of Mulla Sadra. He made an effort for dissolving some theoretical matters by proving of imagination's catharsis process(التجرد) .
Author in this research recognizes Sadrian approach to imagination theory and explains the solution of some problems which related to mental existence(الوجود الذهنی) . This article show that Mulla Sadra proposed duration (البقاء) and catharsis (التجرد) of imagination as the main thing for resolving problems like "isthmus existence" (الوجودالبرزخی) And corporeal resurrection (المعادالجسمانی).

کلیدواژه‌ها [English]

  • imagination
  • corporeal resurrection
  • isthmus existence
  • epistemology
  • mental existence
  • Mulla Sadra
قرآن کریم.
آشتیانی، سید جلال‌الدین (1359)، شرح بر زاد المسافر ملاصدرا، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، چاپ دوّم.
اردبیلی، سید عبدالغنی (1381)، تقریرات فلسفه امام خمینی(ره)، ج2، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
جوادی آملی، عبدالله (1368)‌، شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه، بخش دوّم از جلد ششم، تهران: انتشارات الزهرا.
شیرازی، صدرالدین محمد (1340ش)، کسر اصنام الجاهلیه؛ فی ‌الرّد علی متصوّفه زمانه، تحقیق و مقدمه محمدتقی دانش‌پژوه، طهران.
همو (1342)، المشاعر، ترجمه بدیع‌الملک میرزا عمادالدوله و ترجمه و مقدمه و تعلیقات فرانسوی از هانری کربن، تهران: انستیتو ایران و فرانسه.
همو (1346)، الشواهد الربوبیه، با حواشی حاج ملاهادی سبزواری و تعلیق و مقدمه سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
همو (1354) المبدأ و المعاد، مقدمه و تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن فلسفه ایران.
همو (1358ش.) الواردات القلبیۀ فی معرفة الربوبیۀ، تحقیق، ترجمه و تصحیح احمد شفیعی‌ها (دانشگاه گوته فرانکفورت)، تهران: انتشارات انجمن فلسفه ایران.
همو (1363)، اسرار الآیات، ترجمه و تعلیق محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
همو (1364) المظاهر الالهیه، ترجمه و تعلیق سید حمید طبیبیان، تهران: انتشارات امیرکبیر.
همو (1378ق)، الحکمة المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، جلد 8 و 9، طهران: دار المعارف الاسلامیه.
همو (1378)، المظاهر الالهیه، تصحیح، تحقیق و مقدمه سید محمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
همو (1381)، المبدأ و المعاد، تصحیح تحقیق و مقدمه محمد ذبیحی و جعفر شاه‌نظری، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
همو (1391ق)، شرح اصول کافی و فی آخره کتاب مفاتیح الغیب، تهران: مکتبۀ المحمودی.
همو (1422ق)، مجموعه رسائل فلسفیه، لبنان، بیروت: دار احیاء التراث العربیه.
همو (1981م)، الحکمة المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، ج1-7، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثالثه.
نصر، سیدحسین (1382)، صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه، ترجمه حسین سوزنچی، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.