پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

یقین عقلی و یقین ایمانی در اندیشه دکارت

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

استادیار و مدیر گروه الهیات دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

در این مقاله ابتدا اشاره کوتاهی به مباحث معرفت‌شناختی دکارت، شامل مراحل شک وی و چگونگی رسیدن او به یقین عقلی و نیز ویژگی‌های اساسی این یقین، می‌شود. در ادامه با استناد به آثار خود وی، به تحلیل نوعی یقین ایمانی نیز در اندیشة او پرداخته می‌شود. در ادامه رابطة این دو نوع یقین در اندیشۀ دکارت بررسی می‌شود که در این رابطه، موضع وی با مواضع شکاکان، آگوستین و توماس آکویناس مقایسه می‌گردد و در نهایت، به این نتیجه می‌رسد که با وجود برخی تعارضات در اندیشة وی، می‌توان موضع او را نوعی موضع توماسی دانست. در پایان، این موضع نقد می‌شود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rational Certainty and Fideistic Certainty in Descartes’ Thought

نویسنده [English]

  • Hasan Qanbari

Assistant Professor and Manager at the Department of Theology, Ilam University, Ilam, Iran

چکیده [English]

In this Article, we state briefly at first, some Descartes’ discussions on epistemology, including stages of his doubt, his way to arrive to fondumental certinity and characteristics of this certinity. Then, Descartes’ view about reason is discussed. With refrence to Descartes’ works, his veiw about faith especially about God is survived. In continue, descartes’ veiw about relationship between reason and faith is compared with veiw of Augustine and Aquinas. Then it is maintained that Descartes’ view is smilar to Aquinas. At the end, this veiw is criticized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Descartes
  • doubt
  • certinity
  • reason
  • faith
  • God
  • ontological argument
  • rationalism
  • clarity and distinection
  • scepticism
  • Augustin
  • Thomas Aquinas
آگوستینوس، مارکوس اورلیوس‌ (1381)، اعترافات، ترجمه سایه میثمی، تهران: نشر سهروردی، چاپ اول.
استید، کریستوفر (1380)، فلسفه در مسیحیت باستان، ترجمه عبدالرحیم سلیمانی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
دکارت، رنه (1361)، تأملات در فلسفه اولی، ترجمه احمد احمدی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول.
همو (1371)، اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعی، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی، چاپ دوم.
همو (1372)، قواعد هدایت ذهن، ترجمه منوچهر صانعی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
همو (1385)، گفتار در روش راه بردن عقل، تهران: ترجمه محمدعلی فروغی، چاپ اول.
ژیلسون، اتین (1384)، تومیسم: درآمدی به فلسفه قدیس توماس آکویینی، ترجمه ضیاءالدین دهشیری، تهران: حکمت، چاپ اول.
کاپلستون، فردریک (1385)، تاریخ فلسفه، ترجمه غلامرضا اعوانی، تهران: سروش، ج4، ج2.
کونگ، هانس (1385)، متفکران بزرگ مسیحی، گروه مترجمان، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
مجتهدی، کریم (1385)، دکارت و فلسفه او، تهران: امیر کبیر، چاپ دوم.
یاسپرس، کارل (1363)، آگوستین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی، چاپ اول.
Aquinas, Thomas (1994), Summa Theologica, vol. 1, Christian Classics, Bebziger, Bros, New York.
Id. (1995), On the Truth of the Catholic Faith: Summa Contra gentiles, Book 1, Image Book. Doubleday & Company, Inc/ Garden City, NewYork.
Arrington, Robert L. (1999), A Companion to the Philosophers, Blackwell.
Craig, Edward (1998), Routlede Encyclopedia of Philosophy, Routledge.
Descartes, Rene (1952), Rules for Direction of the Mind, Great Books of the Western World, the University of Chicago.
Id. (1963) Discourse on Method and the Meditations, Penguin books.
Id. (1983), Principles of Philosophy, D. Reidel Publishing Company.
Dony, Wills (1967), Descartes: A Collection of Critical Essays, Edited by Harry. G. Frankfurt.
Gaukroger, Stephen (1997), Descartes: An intellectual biography, Oxford: Clarendom Press.
Jones Gareth(2004), Modern Theology, Masschufettef, Blackwell, Malden.
Kung, Hans (1996), Does God exis,Landon, Xpress Reprints SCM.
Stump, Eleonore, (2003), Aquinas, Landon and Newyork ,Routledge.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1387
صفحه 69-82