معنای زندگی از دیدگاه داستایفسکی

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

پرسش از هستی و کشف معنا و هدف زندگی، به یکی از پر دغدغه­ترین مسائل عصرِ حاضر تبدیل شده است. داستایفسکی، به عنوان یک مؤمن، در جست­وجوی معنای واقعیِ زندگی است. او، دو اصلِ ایمان به خدا و اخلاق را معنابخشِ زندگی و جهان می­داند. از نظر او، همة آدمیان تعالی­طلب­اند؛ معتقد است که بدون تردید، پست­ترین انسان­ها نیز در جست­وجوی خدا هستند و با تمام وجود می­دانند که هرگونه اشتباه در این راه، به بی­راهه می­انجامد. بدون وجود خدا، هستی­ بشریّت پوچ و بی­معنا است؛ زیرا انسان همواره دو مسیر را در جلوی روی خود می­بیند که باید یکی را انتخاب کند، اما می­داند که به تنهایی نیز قادر به یافتن راه هدایت و سعادت نیست. لذا نیاز به هدایت الهی را در وجود خود احساس می­کند. بنابراین فقط خداست که می­تواند او را نجات دهد. اما اخلاق نیز به عنوان امری معنابخش به زندگی، مورد توصیه و سفارش داستایفسکی است. با عمل کردن به وجدان اخلاقی­، انسان از عمل خود احساس رضایت می­کند و این احساسِ آرامش را به زندگی و جهان و آدمیانی که در این عالم زندگی می­کنند، انتقال می­دهد؛ و لذا زندگی را بامعنا می­بیند.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Meaning of Life from Dostoevsky's Perspective

نویسندگان [English]

  • Hedayat Alavitabar 1
  • Maryam Mohebbati 2

1 Assistant Professor at the Department of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 MA of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nowadays discovering the meaning and aim of life is one of the most concerned issues. Is our world created according to a specified aim? If it is so, what is it? Should we study the human's aim of life according to the aim of created world or should it be studied separately? The life of these questions is as long as the beginning of human thought. This article involves Dostoevsky's perspective as a theist to this issue. Some of the main questions that get answers through discussion in this article are: What is Dostoevsky's idea about meaning of life? What is the role of human being in discovering the meaning of life? What is the role of belief in God and morality in giving meaning to life? Can we create the meaning of our life without considering a transcendent reality? According to Dostoevsky our life has an intrinsic meaning and our belief in God and morality lead us to find that meaning. He believes that all men are seeking higher level of moral life and without any doubt they are seeking God knowing that any mistake may lead them to indirection. Any human being knows that his life is meaningless without God so he feels the need of divine guidance. Acting with accordance to moral conscience gives men a sense of satisfaction which leads him to find the correct meaning of life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • meaning of life
  • belief in God
  • morality
  • immortality of soul
  • Dostoevsky
استیس، والتر تی (1382)، «در بی­معنایی معنایی هست»، ترجمة اعظم پویا، نقد و نظر، شمارة 29-30.
اندرسون، سوزان لی (1385)، فلسفة داستایفسکی، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
تروایا، هانری (1369)، زندگی و نقد آثار داستایفسکی، ترجمة حسینعلی هروی، تهران: نیلوفر.
خراپچنکو، میخائیل (1364)، فردیّت خلّاق نویسنده و تکامل نویسنده، ترجمة نازی عظیما، تهران: آگاه.
داستایفسکی، فئودور (1343ـ الف)، جنایت و مکافات، ترجمة دکتر مهری آهی، تهران: دانشگاه تهران، ج1.
همو (1343ـ ب)، تسخیر شدگان، ترجمة دکتر علی­اصغر خبره­زاده، تهران: آسیا.
همو (1349)، برادران کارامازوف، ترجمة مشفق همدانی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، ج1و2.
همو (1368)، جوان خام، ترجمة عبدالحسین شریفیان، تهران: نگاه.
همو (1370)، دفتر یادداشت روزانة یک نویسنده، ترجمة ابراهیم یونسی، تهران: بزرگمهر، ج1-3.
همو (1371)، پولزونکوف و داستان­های دیگر، ترجمة رضا رضایی، تهران: آمون.
همو (1379)، جنایت و مکافات، ترجمة اصغر رستگار، اصفهان: فردا، ج2.
همو (1383)، ابله، ترجمة سروش حبیبی، تهران: چشمه.
همو (بی­تا)، آزردگان، ترجمة مشفق همدانی، تهران: چاپ مروی.
رستگاری، مصطفی (1383)، داستایفسکی؛ قصه­گوی مصائب بی­خدایی، اهواز: رسش.
ژید، آندره (1371)، نقدی بر عقاید و نظریات داستایفسکی، ترجمة دکتر حمید جرایدی، تهران: چاپخانه حدیث.
کاریاکین، ی. (1353)، بازخوانی داستایوسکی بر اساس نقد جنایت و مکافات، ترجمة ناصر مؤذن، تهران: پیام.
هابن، ویلیام (1348)، پیام­آوران عصر ما، ترجمة عبدالعلی دست­غیب، تهران: سپهر.
Harper, Ralph (1965), The Seventh Silitude: Man's Isolation in Kierkegaard, Dostoevsky, Nietzsche, Baltimore:  Johns Hopkins.
Ivanov, Vyachslav (1954), Freedom and the Tragic Life: A Study in Dostoevsky, Trans. Norman Cameron, Foreword  by Sir Maurice Bowra.
Sartre, Jean-Paul (1957), Existentialism and Human Emotions, Philosophical Library.