پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

بازسازی برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

استادیار گروه فلسفه و کلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم ٍ ایران

چکیده

پلنتینگا، بر مبنای معرفت‌شناسی اصلاح شده، باور به وجود خدا را از جمله باورهای واقعاً پایه می‌داند که در توجیه و تضمین خود، به هیچ شاهد و دلیلی متّکی نیست. دیویس معتقد است که نظریة پلنتینگا در باب توجیه و تضمین باور به خدا،‌ هر چند عموماً‌ برهان تجربة دینی به شمار نیامده،‌ اما واقعاً چنین است. این مقاله، با بررسی جوانب گوناگون دیدگاه پلنتینگا، می‌کوشد با به دست دادن صورت‌بندی پیشنهادی برای برهان تجربة دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا، دشواری‌های ادعای دیویس را نشان دهد. البته از آنچه پلنتینگا دربارة حسّ خداشناختی مطرح کرده، می‌توان در بحث تجربة دینی بهره برد و از آن برای تبیین وقوع دسته‌ای از این تجربه‌ها سود برد. از نظر او، وقوع زمینه‌ای مناسب، به فعالیّت حسّ خداشناختی می‌انجامد، که وقوع تجربة باورساز را به همراه دارد و آن، باور به گزاره‌ای مربوط به خدا را نتیجه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rebuilding of the Argument from Religious Experience from Plantinga's Point of View

نویسنده [English]

  • Ali Shirvani

Assistant Professor at the Department of Philosophy and Kalam, Research Institute of Hawzah and University, Qom, Iran

چکیده [English]

According to his epistemological view called reformed epistemology, Alvin Plantinga counts belief in God as a properly basic belief which is based on no evidence for its justification and being warranted. Caroline Davis believes that though Plantinga's view on the justification warrant of belief in God is not generally considered an argument from religious experience, it actually is one.
Examining various aspects of Plantinga's view, this paper tries to suggest a formulation of an argument from religious experience according to his view, and to indicate the difficulties of the Davis' claim, though what Plantinga says about sensus divinitatis (sense of divinity) can be used in religious experience debates and for explaining a group of these experiences. In Plantinga's view, proper conditions activate the sense of divinity which, in turn, brings about doxastic experience, and this yields a proposition pertaining to God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • argument from religious experience
  • basic beliefs
  • sensus divinitatis (sense of divinity)
  • doxastic experience
  • Alvin Plantinga
  • Caroline Davis
آلستون،‌ ویلیام پی. (1389)، «تجربة دینی: ادراک خدا»، دربارة تجربة دینی، گزیدة مایکل پترسون و دیگران، ترجمة مالک حسینی، تهران: هرمس.
جوادی آملی، عبدالله (1378)، عین نضّاخ، قم: نشر اسراء، ج3.
صدرالمتألهین شیرازی، محمّد بن ابراهیم (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثالثة، ج6.
طباطبایی، محمدحسین (1374)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقی از مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا، چاپ چهارم، ج5.
عبودیت، عبدالرسول (1386)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، تهران: سمت؛ قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ج2.
عظیمی‌دخت، سیدحسین (1385)، معرفت‌شناسی باور دینی از دیدگاه پلنتینگا، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
مبینی، محمدعلی (1382)، عقلانیّت باور دینی از دیدگاه پلنتینگا، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
Davis, Caroline Franks (1989), The Evidential Force of Religious Experience, New York: Oxford University Press.
Gale, Richard (1991), On the Nature and Existence of God, Cambrige: Cambridge University Press.
Mackie, J. L. (1982), The Miracle of Theism, Oxford: Clarendon Press.
O’Hear, Antony (1984), Experience, Explanation and Faith, London: Routladge and kegan Poul.
Plantinga, Alvin (2000), Warranted Christian Belief, New York: Oxford University Press.
Id. (1983), "Reason and Belief in God", Faith and Rationality, Plantinga and Wolterstorff (eds.), Notre Dame, Ind: Univerity of Notre Dame Press.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1391
صفحه 55-74