پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

تأثیر آموزة گناه نخستین بر مبحث کلیّات در قرون وسطا

شناسنامه علمی شماره

نویسنده

استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین ، ایران

چکیده

مهم­ترین مسئلة مناقشه برانگیز در میان متفکّران قرون وسطا، نحوة وجود کلیّات بود که با پرسش­های مهم فرفوریوس در «ایساغوجی» آغاز گشته بود. ترجمة این کتاب از زبان یونانی به لاتینی و شرح آن به دست بوئتیوس و پاسخ­های او به پرسش­های سه­گانة فرفوریوس، سبب مهمی در شکوفا شدن مسئلة هستی­شناسی کلیّات بود که در نهایت، به پیدایی سه دیدگاه واقع­گرایی، مفهوم­گرایی و نام­گرایی در این باره منجر شد. با این همه، به نظر می­رسد که یکی از علل مهم بسط و گسترش این مسئله در قرون وسطا، ارتباط وثیق آن با آموزه­های مهم کلام مسیحی ـ آموزه­هایی چون علم پیشین خداوند به مخلوقات، تثلیث خداوند و گناه نخستین ـ بوده است. بنابراین می­توان مدّعی شد که انگیزه­های کلامی متفکّران قرون وسطا، در شکوفایی و بسط مبحث کلیات تأثیر بسزایی داشته است. یکی از مسائل مهم کلامی که ارتباط تنگاتنگی با مسئلة کلیات داشته، آموزة گناه نخستین است که تبیین ماهیّت آن و نیز نحوة انتقال آن از آدم و حوا به نسل بشر از سوی برخی متفکران قرون وسطا، موجب پیدایی نظریه­ای با عنوان واقع گرایی جمعی، در بحث هستی­شناسی کلیات گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Influence of Original Sin on the Debate of Universals in Middle Ages

نویسنده [English]

  • Majid Mollayusofi

Assistant Professor at the Department of Islamic Philosophy and Hikmah, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

One of the most debated problems during the Middle Ages was the problem of the ontology of general concepts or universals which originated from the three important questions of Porphyry in his Introduction to Aristotle's Categories, i.e. Isagogé. The translation of this work from Greek to Latin and its commentary by Boethius is an important factor to flourish the problem of ontology of universals and to appear three main views concerning this problem: realism, conceptualism, and nouminalism. It seems that, nevertheless, among the important causes of extension and development of this problem in Middle Ages is its close relationship with some of Christian doctrines such as God's foreknowledge, trinity, and original sin. Therefore, it can to say that theological motives of medieval thinkers have had a great influence on flourishing and extension of the debates of universals. One of the most theologian problems that has a close relationship with the problem of universals is the doctrine of original sin. The account of the nature of original sin and quality of its transmission from Adam and Eve to human generation from some thinkers of Middle Ages such as Anselm and Odo became the main cause of emerging the collective realism theory concerning the ontology of universals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • universals
  • realism
  • conceptualism
  • nouminalism
  • Middle Ages
  • Christian theology
  • Original Sin
انجیل عیسی مسیح (1997)، ترجمة قدیم با حروفچینی و رسم الخط جدید و عناوین بخش­ها و ارجاع­ها، تهران: انتشارات ایلام، چاپ اول.
استید، کریستوفر (1387)، فلسفه در مسیحیت باستان، ترجمة عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ دوم.
ایلخانی، محمد (1386)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
ژیلسون، اتین (1402)، نقد تفکر فلسفی غرب از قرون وسطی تا اوایل قرن حاضر، تهران: حکمت.
فرفوریوس و ارسطو (1383)، ایساغوجی و مقولات، ترجمه، مقدمه و توضیحات از محمد خوانساری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
فشاهی، محمدرضا (1354)، مقدمه­ای بر سیر تفکر در قرون وسطی، تهران: گوتنبرگ.
کونگ، هانس (1386)، متفکران بزرگ مسیحی، گروه مترجمان، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
گریدی، جُوان اُ. (1377)، مسیحیت و بدعت­ها، ترجمة عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، قم: مؤسسة فرهنگی طه.
Anselm (2000), “The Virgin Conception and Original Sin (De concepto uriginali et de originali peccato)”, Complete Philosophical and Theological Treatises of Anselm of Canterbury, trans. by Jasper Hopkins and Herbert Richardson, USA: Arthur J. Banning Press.
Arlig, Andrew W. (2005), A Study in Early Medieval Mereology: Boethius, Abelard, and Pseudo-Joscelin, Unpublished Doctoral Dissertation, The Ohio State University.
Bunnin, Nicholas & Yu, Jiyuan (2004), The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, Blackwell Publishing.
Cousin, Victor (Ed) (1836), Ouvrages Inedits d’Abelard, Paris: Imprimerie Royale.
Gerson, Lloyd P. (2004), “Platonism and the Invention of the Problem of Universals”, Archiv fur Geschichte des Philosophie, Vol. 87.
King, Peter (2004), “Metaphysics”, The Cambridge Companion to Peter Abelard, Cambridge University Press.
Id. (2007), “Damaged Goods: Human Nature and Original Sin”, Faith and Philosophy, Vol. 24.
Koterski, S. J. (2009), An Introduction to Medival Philosophy: Basic Concepts, Wiley Blackwell.
Mann,William E. (2006), “Augustine on Evil and Original Sin”, Stump, Eleonore & Kretzman, Norman (Eds.), The Cambridge Companion to Augustine, Cambridge University Press.
Marenbon, John (1981), From the Circle of Alcuin to the School of Auxerre, Cambridge: Cambridge University Press.
Id. (1987), Later Medieval Philosophy (1150-1350), Londan: Routledge & Kegan Ltd.
Odo of Tournai (1995), “De peccato originali, Book II, cols. 1078C-1079D, 1081D- 1082B, and 1084A”, History of the Problem of Universals in the Middle Ages: Notes and Texts, trans. by P.V. Spade, Copyright by Paul Vincent Spade.
Prantle, Karl (1885), Geschichte der Logik im Abendlandde, 2 Ed, Leipzig: S. Hirzel.
Resnick, Irven M. (1991), “Odo of Tournai’s De peccato originali and the Problem of Original Sin”, Medieval Philosophy and Theology, Vol. 1.
Spade, Paul Vincent (1996), Boethius against Universals: The Arguments in the Second Commentary on Porphyry, Copyright by Paul Vincent Spade.
Id. (2002), Thoughts, Words and Things: An Introduction to Late Medieval Logic and Semantic Theory, Copyright by Paul Vincent Spade.
Tooley, Michael (Ed) (1999), Analytical Metaphysics: A Collection of Essays, Garland Publishing, Vol. 3.
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1391
صفحه 37-54