نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• حسین خطیبی ¹
• امیرعباس علی زمانی ²
• رسول رسولی پور ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

مسئلۀ شر از دیرباز چالشی بزرگ در برابر خداباوری بوده و در طول تاریخ بحث‌های فراوانی حول این مسئله از جانب خداباوران و خداناباوران مطرح شده است. اما آنچه می‌تواند مشکلی جدیدتر برای خداباوری در نظر گرفته شود استدلال اختفای الهی است. شباهت‌های فراوان میان این دو استدلال برخی را بر آن داشته است که یکی از این دو را به دیگری تحویل ببرند و صرفاً یکی را اصیل به شمار آورند. ممکن است یکی از مفاهیم شر و پنهان بودن خدا به دیگری تحویل برده شود، یا یکی از استدلال‌های اقامه‌شده مبتنی بر آنها، و یا تحویل در هر دو مورد رخ دهد. با توجه به گستردگی دامنۀ هر دو استدلال، آنچه این مقاله صرفاً در پی آن است بررسی دلایل کسانی است که معتقدند اختفای الهی چیزی جز صورت‌بندی دیگری از شر نیست و لزومی ندارد به طور مستقل به آن پرداخت. این دلایل می‌تواند شامل مواردی همچون تشابه ساختار منطقی، روش، نتیجه و پاسخ‌ها باشد تا نشان دهد استدلال اختفای الهی یا اساساً مستقل نیست و یا اگر هم باشد، دلیل بسیار ضعیف‌تری نسبت به شر به حساب می‌آید، پس شایستۀ توجه چندانی نیست. نتیجه‌ای که در پایان حاصل می‌شود این است که به رغم همۀ قرابت‌ها و شباهت‌های موجود، چنین فروکاستنی کاملاً نارواست و هر دو مسئله، فارغ از قابلیت مستدل ساختن ادعا، به تنهایی ارزشمند، قابل بررسی و اصیل است.

کلیدواژه‌ها

• اختفای الهی
• مسئله شر
• خداباوری
• خداناباوری
• تحویل‌گرایی

موضوعات

• معرفت شناسی دینی

عنوان مقاله [English]

Inspecting the Relations between the Problem of Divine Hiddenness and the Problem of Evil

نویسندگان [English]

• Hossein Khatibi ¹
• Amirabbas Alizamani ²
• Rasoul Rasoulipour ³

¹ Ph. D. Candidate in Philosophy of Religion, University of Tehran, Tehran, Iran.

² Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Department of Philosophy, Kharazmi University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The problem of evil has always been a challenge against theism and there has been a lot of disputation about it. What can be considered as a newer challenge to theism is the very problem of divine hiddenness. There are multiple similarities between the two arguments which have caused some thinkers to reduce one to another and to count only one of them as original. It is possible that one of the very concepts of evil or hiddenness be reduced to another one, or one of the arguments that is grounded on them, or the reduction occurs in both phases. Regarding the vastitude of the domain of each problem, what we solely aim at is inspecting the reasons of ones who hold that divine hiddenness is nothing but one articulation of the problem of evil and it is not necessary to be regarded as independent. These reasons range from a sort of resemblance of their logical structure, methodology, conclusion, or responses in order to show that either the problem of divine hiddenness is not independent at all or if it is, it makes a much less severe case against theism in comparison to the problem of evil so it’s not worthy of any concern. What will be eventually concluded is that despite having plentiful available similarities, this kind of reduction is not justified and each problem, regardless of their ability to prove what they claim, is independently precious, inspection-worthy, and original.

کلیدواژه‌ها [English]

• Divine hiddenness
• problem of evil
• theism
• atheism
• reductionism