The Justification of the Union of the Intelligent and the Intelligible Based on the Idea of Embodiment of Actions in the View of Hakim Sabzavari

Document Type : Original Research

Author

Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

Abstract

In order to prove the doctrine of the union of the intelligent and the intelligible, Hakim Sabzavari has organized various arguments. From these arguments, the one examined in this article is based on these proximate principles: the classification of humans based on perceptions and dispositions, and the embodiment of actions. Hakim Sabzavari has placed people in three main groups according to the perfection of the soul and the degree of intellectual actuality: 1. those who approach God as much as possible, 2. the companions of the right hand, and 3. the companions of the left hand. Although the intellect and the union of the intelligent and the intelligible are best crystalized in the first group, each group has its requirements for the union. The argument focuses on the union of renewable dispositions in imperfect souls, i.e., the second and third groups. According to Hakim Sabzavari's understanding of the embodiment of actions, imperfect souls are free from prime matter, but due to the unity of the knower and the known, engaging in altering and renewing things in the world creates a secondary nature for the knower. Consequently, the embodiment of the actions entails the emergence of essential requirements, i.e., renewability, change, and alteration. Although some have tried to undermine this argument, in this article, it has been shown that the lack of attention to the mentioned principles and the lack of a deep and complete understanding of transcendent wisdom caused them not to receive the correct content of the argument, and also not to make a fair assessment of it.

Keywords

ابن‌سینا، حسین. 1375. النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن‌سینا، حسین. 1376. الالهیات من کتاب الشفاء. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن‌سینا، حسین. 1379. الاشارات و التنبیهات، ج. 1. تهران: دفتر نشر کتاب.
آشتیانی، سیدجلال‌الدین. 1352. تعلیق و تصحیح و مقدمه بر رسائل فلسفی صدرالمتألهین. مشهد: دانشگاه مشهد.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1361. «مقدمه و تعلیقات»، در اتحاد عاقل به معقول، نوشتۀ سید ابوالحسن رفیعی قزوینی. تهران: علمی و فرهنگی.
حسن‌زاده آملی، حسن، 1380، تعلیقات علی شرح المنظومه. قم: ناب.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1399. اتحاد عاقل به معقول. قم: بوستان کتاب.
رفیعی قزوینی، سید ابوالحسن. 1361. اتحاد عاقل به معقول. با مقدمه و تعلیقات حسن حسن‌زاده آملی. تهران: علمی و فرهنگی.
سبزواری، ملاهادی. 1380. شرح المنظومه. ج. 2 و 5. قم: نشر ناب.
سبزواری، ملاهادی. 1383. اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینی.
سبزواری، ملاهادی. 1410 ق. تعلیقات علی الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. 3. بیروت: دار احیاء التراث.
سهروردی، یحیی بن حبش، 1380، مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شهرزوری، محمد. 1372. شرح حکمت الاشراق. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شیدانشید، حسینعلی، و محمدهادی توکلی. 1395. «نوآوری‌های حکیم سبزواری در ادلۀ اتحاد عاقل و معقول». فصلنامه حکمت اسلامی 3(1): 75-96.
شیرازی، قطب‌الدین محمود. بی‌تا. شرح حکمت الاشراق، نسخه خطی.
صدرالمتألهین. 1410 ق. الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. 3 و 9. بیروت: دار احیاء التراث.
فرامرز قراملکی، احد. 1380. روش‌شناسی مطالعات دینی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
معین‌الدینی، فاطمه، و حسین حسینی امین. 1398. «نقد و بررسی استدلالات حکیم سبزواری در اثبات مسئله اتّحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر 10(1): 31-46.